तियानमेन क्र्याकडाउन वार्षिकोत्सवमा हङकङमा मनाउने क्रममा त्यहाँको प्रशासन ले व्यापक गिरप्तारी गरेर केहीलाई हिरासत मा लिएको छ । प्रजातन्त्रको माग गर्दै पश्चिमा र अमेरिकाले उक्साएका मानिहरुले ३४ बर्ष अघि चीनको राजधानी बेईजिंग स्थित तियानमेन स्क्वायरमा विरोध प्रर्दशन गर्दा सन १९८९ जुन चारमा सयौ मानिस मारिएका थिए ।
हङकङ र ताइपेई, मा जुन ४ को संझानामा आज मानिसहरुले विरोध कार्यक्रम गरे तर हङकङ प्रहरीले सुरक्षा व्यवस्था कडा पार्दा राजद्रोह अभियोगमा केही मानिसहरु पक्राउ परे । समाचार अनुसार दर्जनौं मानिसहरूलाई खोजी गरिएको र ४ जनालाई हिरासतमा लिएको छ । तर ताईपे मा भने उनीहरुले स्वतन्त्रतापूर्वक विरोध जनाएका छन । ताईवान र हङकङ दुवै चीनको अभिन्न अंग मानिसन्छन । ताईवान भने अझै चीन राज्य सत्ताको शिकार बनेको छैन । हङकङ भने १९७७ मा व्रिटेनले चीनलाई बुझाएको थियो ।
जून ४ को सम्झनालाई जीवित राख्न ताइपेई, लन्डन, न्यूयोर्क र बर्लिन, अस्ट्रलिया जस्ता देशहरुमा प्रजातन्त्र समर्थक प्रदर्शन भएका छन । रोयटर्सका अनुसार फूलको गुच्छा बोकेकी ६७ वर्षीय कार्यकर्ता अलेक्जान्ड्रा वोङ, तियानमेन क्र्याकडाउनको विरुद्धमा मैनबत्ती लिएर सडकको कुनामा एक्लै बसेको देखिएकी थिईन । हामीले अरूलाई के भयो भनेर बताउन हाम्रो शरीर र मुखको शब्द प्रयोग गर्न आवश्यक छ उनले भनेकी थिईन ।
स्थानीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार यस वर्ष हङकङमा सुरक्षा व्यवस्था निकै कडा बनाइएको छ, जसमा दंगा र आतंकवाद विरोधी अधिकारीहरू सहित ६,००० प्रहरी परिचालन गरिएको छ। बेइजिङमा, तियानमेन स्क्वायरमा पुलिस र अन्य कर्मचारीहरूको सतर्क नजरमा तस्विरहरू खिच्ने पर्यटकहरूको भीड थियो तर कडा सुरक्षाको कारण त्यहाँ कुनै प्रकारको प्रर्दशनहरु भएको देखिएका थिएनन ।
न्युयोर्कस्थित वाचडग ह्युमनले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनेको छ, ‘हामीलाई, मारिएका परिवारका सदस्यहरूका लागि ३४ वर्ष बितिसक्दा पनि त्यो रातमा आफ्ना प्रियजन गुमाउनुको पीडाले आजसम्म सताएको छ । हङकङमा चेतावनीको बावजुद, पुस्तक पसलका मालिकहरू सहित केही व्यक्तिहरूले चुपचाप जून ४ लाई आफ्नो क्यालेन्डर विशेष चिन्ह लगाउँदै आएका छन्।
जेलमा परेका हङकङ कार्यकर्ता चाउ ह्याङ(तुङ, जुन ४ को भिजिल आयोजना गर्ने द एलायन्स नामक समूहका नेताहरू मध्ये एकले फेसबुकमा आफूले ३४ घण्टाको भोक हड्ताल गर्ने बताइन्।
परराष्ट्र मन्त्रालयका प्रवक्ता माओ निङले वार्षिकोत्सवको अवसरमा विश्वभरका कार्यक्रमहरूमा सरकारको प्रतिक्रियाको बारेमा सोध्दा बेइजिङमा शुक्रबार बेइजिङमा भने कि सरकार सन् १९८० को दशकको उत्तरार्धमा भएको राजनीतिक उथलपुथलबारे स्पष्ट निष्कर्षमा पुगेको छौ ।
प्रजातान्त्रिक रूपमा शासित ताइवानमा, चिनियाँ भाषा बोल्ने संसारको अन्तिम बाँकी भाग जहाँ वार्षिकोत्सव स्वतन्त्र रूपमा गर्न सकिन्छ, सयौंले ताइपेईको लिबर्टी स्क्वायरमा एउटा स्मारकमा भाग लिए जहाँ शर्मको अर्थात लज्जाको प्रतिमा प्रदर्शन गरे ।
चीनले ताइवानलाई आफ्नो भएको दाबी गर्दछ र अन्तिम एकीकरण सुनिश्चित गर्न बल प्रयोग त्यागेको छैन। आगामी जनवरीमा हुने चुनावमा सत्तारुढ डेमोक्र्याटिक प्रोग्रेसिभ पार्टीका राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार ताइवानका उपराष्ट्रपति विलियम लाइले आफ्नो फेसबुक पेजमा सन् १९८९ मा बेइजिङमा भएको घटनाको सम्झनालाई जोगाउनु पर्ने बताएका छन्।
जुन ४ को सम्झनामा आयोजित कार्यक्रम ताइपेईमा जारी छ, जसले प्रजातन्त्र र अधिनायकवाद ताइवान र चीन बीचको सबैभन्दा ठूलो भिन्नता हो भनेर देखाउँछ, उनले भने।
सिड्नीमा, उत्तरी अमेरिका, युरोप र एसियाका ३० भन्दा बढी स्थानहरू मध्ये एक स्मरण कार्यक्रम आयोजना गर्दै, दर्जनौं प्रदर्शनकारीहरूले टाउन हलमा जुलुस निकाले, पहेँलो छाता बोकेर मुक्त हङकङ भन्दै नारा लगाए ।
