तोयानाथ उपेक्षित-१४ वर्ष देखि ईराकमा अलपत्र परेकी स्यालझुण्डे ५ रुपन्देही घर बताउने नेपाली महिला टिका सेन ५१, लाई कुवेतको गैरआवासीय नेपाली सघले उद्धार गरेर नेपाल पठाएको छ । दिनरात पडकने बमको धुवा र धुलो खाँदै सडकमा अलपत्र हुन पुगेकी टिका सेनलाई नेपाल पुगिन्छ भन्ने आशै थिएन तर एआरएन कुवेतले उनलाई आफ्नो सम्पर्कमा आएको ४ महिना भित्रमा अहोरात्र खटेर हिँजो फ्लाई दुवईबाट नेपाल पुर्याएको छ ।
एक साता अघि कोसेली न्युजसँगको सम्पर्कमा उनले भनेकी थिईन, धेरै बालबच्चा पाएं, पाल्न हुर्काउन गाहो भयो । उनीहरुको लागि मैले श्रीमानलाई सन्तान जिम्मा लगाएर रोजगारीमा जाने शिलशिलामा ईराक पुगे । तत्कालिन अवस्थामा विदेश जान भनेर काठमाण्डौ आएपछि उनलाई दलालहरुले दिल्ली लगे । त्यहाँबाट दुवई पुराइएको रहेछ र दुवई हुदै ईराकको बगदाद नजिकैको एक शहरमा पुग्दा सम्म उनलाई कहाँ आए भन्ने पनि थाहा थिएन । उनी यति सम्म सोझी छिन ताकी तत्कालिन घर मालिकको नाम पनि थाहा छैन र ठाउँको नाम के हो भन्ने पनि जान्दिनन ईराक स्थित जुन घरमा उनले २ बर्ष विताएकी थिईन ।
दुई बर्ष त राम्रै विते । घर मालिक राम्रै थिए तर एक दिन यस्तो अवस्था आयो उनले शायदै कल्पना गरेकी थिईन । विशाल लडाईको चपेटामा उनी परिन । युद्धरत पक्षले उनलाई घरबाट निकाले र उनी बस्ने घर सहित लगभग बस्ती नै बम ले उडाईयो । यति सम्म की उनका घर मालिक र तिनको परिवार सवै मरे या जीवित छन भन्ने समेत उनले सुईको पाईनन । एक सरो लगाएको कपडामा सडकमा पुगिन । रोई कराई सुरक्षित स्थान खोज्दै हिडेकी उनलाई कसैले आश्रय दियो र उनी उसैको घरको नोकरानी बनिन । बर्षौ वित्यो यसबीच उनका मालिकहरु पनि बदलिए तर उनको जीवनमा कुनै बदलाव आएन । बरु झन झन वरिपरी अन्धकार छाउँदै गयो । पटक पटक उनी पुलिस स्टेसनमा गुहार लगाउन पुगिन तर तिनले सहयोग गर्ने आश्वासन दिदै आफ्नै घरमा काम लगाए । केही त उनलाई सहयोग गर्न चाहाने ईराकीहरु र पुलिस प्रशासन पनि भेटिन तर तिनले चाहेर पनि उनलाई केही गर्न सक्ने अवस्था थिएन । उनको पासर्पोट लगायत आफ्ना व्याक्तिगत सामान कुनै पनि उनीसँग थिएनन् । आफ्नो मालिकको घर आखै अगाडी धुवा र धुलोमा विलाएपछि उनको पासर्पोट बच्ने कुरा भएन । नेपालको कुटनैतिक मिसन समेत नभएको र युद्धग्रस्त ईराकमा कसरी र कहाँ सम्पर्क गरेर उद्धार भईन्छ भन्ने कुरा उनको समझ भन्दा परको कुरो थियो ।
संयोगले उनको पछिल्लो घर धनी धेरै राम्रो ईराकी रहेछन । उनका अनुसार तिनले बुढी भईसकेकी ति महिलाको उद्धार गर्न सक्दो कोशिष गरे । एक दिन उसले कुवेत ईराक गरिरहने जमल महमद नाम गरेको ईराकीसँग टिकालाई उनको देश नेपाल पठाउन सहयोग गर्न गुहारे । जमलले पनि उनलाई साथ दिए । कुवेत आएका बेला उनले आफ्ना भाईसाथी मार्फत कुवेत स्थित एनआरएनसँग सम्पर्क गराई दिए । उसको उक्त प्रयत्न कुवेत एनआरएनको सम्पर्कमा आएपछि साकार हुने अवस्थामा पुग्यो । फोनको प्रयोग सर्वसाधारणको पहुचमा नआईसेकेको समयमा एक हिसावले टिकाको नेपाल सम्पर्क टुटिसकेको थियो । तर यी पछिल्ला वर्षहरुमा उनको हातमा सामान्य मोवाईल थियो । त्यसैको सहारामा उनले एनआरएन कुवेतको सम्पर्क पाईन ।
एनआरएन कुवेतका लागि त्यहि समयमा सुजन केसी अध्यक्षमा चुनिएका थिए । प्रवासी नेपालीहरुका लागि केही राम्रा काम गर्ने सोच र सन्देश दिदै उमेद्धार बनेका केसीका लागि पहिलो पाहुना बनिन ईराकमा रहेकी नेपाली चेली टिका सेन । चार महिना अघि अध्यक्षमा सर्वसम्मत भएका केसीले भने, ‘टिका मेरो कार्यकालको पोहिलो मुद्धा हुन । यो मुद्धालाई मैले आफ्नो लागि चुनौति र अवसर दुवै ठानेर लागि परे । यो एउटा नेपाली हुनुको कर्तव्य त छदैथियो’ केसीले भने ।
लडाई र अशान्तिले ग्रस्त ईराक रहेकी टिकासँग टेलिफोन सम्पर्क शुरु भएपछि एनआरएनले त्यहाँको विमानस्थल सम्म पुर्याउँदा उनलाई विभिन्न कागजातको अभाव देखाउदै त्यहाँको ईमिग्रेसनले दुई पटक सम्म फर्काएको थियो । उनको उद्धारका लागि आवश्यक पर्ने कागजात जुटाउन सजिलो थिएन । त्यसका लागि उनको फोटो प्राप्त गर्न मात्र पनि महिना दिन कोशिष गर्नु परेको केसी ले सुनाए । टिकाले चलाउने मोबाईलमा फोटो सफा आउदैनथ्यो । त्यसका लागि उनलाई सुपरमार्केटमा काम गर्ने कुनै ईन्डियनको खोजी गरेर उसैमार्फत स्टुडियोमा पुरर्याउनु पर्यो । त्यही स्टुडियोसँग अनुरोध गरेपछि मात्र एनआरएनले उनको फोटो पाएको थियो । ईराकमा पुरर्याउनु पर्ने कानूनी प्रक्रियाका लागि एनआरएन कुवेतले १७५ डलर खर्च गरिसकेको थियो । यसरी नै अनेकौ सम्पर्क सुत्र र दोभाषे लगाउनु पर्दाको समस्या झन ठुलो थियो । यावत काम र प्रयत्न गर्दा निक्कै खर्च भएको र त्यसमध्ये सानोतिनो खर्च बेहिसाव रहेको केसी को भनाई छ ।
हिँजो नेपाल पुगेर टिकाले एनआरएन अध्यक्ष सुजन केसीलाई फोन गरिन र चिच्याउदै रुदै हर्षले बोलिन । अध्यक्ष केसी भन्छन् ‘टिका दिदीले हाम्रो जय होस भनेर बारबार पुकार गर्नुभयो । उहाँले हामीलाई धन्यवाद दिने शव्द नै नपाएको मैले अनुभव गरे । रोएर र चिच्याएर व्यक्त हुने खुशी मैले पहिलो पटक सुने’, उनलाई नेपाल पठाउन का लागि फलाई दुवईको टिकट पनि एनसीसी कुवेतले नै उपलव्ध गरिदिएको थियो ।
आफू कार्यरत मुलुक भन्दा पर रहेको एक अशान्त मुलुकमा १४ बर्ष देखि अलपत्र नेपाली महिलाको उद्धार गर्न सकेकोमा अध्यक्ष केसी पनि कम खुशी भएका थिएनन् । यो पंक्तिकारसँग अध्यक्ष केसि ले व्यक्त गरेको खुशी एनअारएनए अध्यक्षलाइ सुनाएको टिकाको खुशी जस्तै नै थियो ।
टिका सेनको उद्दार गर्ने कार्यमा एनआरएन कुवेतको आफ्नो टिमले गरेको साथ र सहयोगको केसीले सरहाना गर्दै सवै एनसीसी पदाधिकारी र सदस्यहरुको एउटै मन र भावनाबाट आफूलाई उर्जा मिलेको अनुभव केसीको थियो । कोसेली न्युजसँग कुरा गदै केसीले एनसीसी कुवेतका पूर्व अध्यक्ष राजेन्द्र तामांगको सहयोग नभएको भए उनको उद्धार आजसम्ममा हुन गाहो हुने थियो भन्दै तामांगको साथ र सहयोगप्रति मुक्तकण्ठले अाभार प्रकट गरे । ईराकका मानवधिकारकर्मीहरु र जसजसले टिकाको सहयोगका लागि सहयोग गरे सवै प्रति केसीले कुवेतवासीका तर्फबाट धन्यवाद दिएका छन् ।
शुरुवात मै एनसीसी कुवेतले असम्भव जस्तै अवस्थामा रहेकी महिलाको उद्धार गरेर आफ्नो सक्षमता प्रर्दशन गरेको छ । भविश्यमा यस्ता अनगन्ति समस्याका लागि एनआरएनको आश लाग्दो रुप कुवेतबासीहरुले देख्न पाउन । कुवेतवासीहरुले गर्व गर्न लायक कार्य एनसीसीले गरिरहने आशा पनि गरौ । कोसेली न्युज परिवार एनसीसी कुवेतको यस कार्यको प्रशंसा गर्दछ र यस्तै धेरै धेरै शुभकार्यहरु हुदै जाउन, शुभकामना ।
