Monday 23rd December 2024
साहित्य
Image

-कमला न्याैपाने, झापा हालः भक्तपुर जताततै जाम ,दुर्गन्ध ,फोहोर,अनि त्यस्तै धूलो कहिले होला राजधानी सफा, अनि सडक ठूलो । बढ्दो नै छ भित्रिने क्रम,सवारीका साधनहरु उठेको कर चाहिँ कहाँ जान्छ खै,कता परि दुलो । छैन स्वच्छ पिउने पानी ,हाहाकार छ जताततै कहिले आइपुग्ने होला खै त्यो,मेलम्चीको कूलो । रेल र पानी…

Image

माधव पाैडेल "असल यात्री" साझँमा खेलेको लुकामारी पुरानो गाउँमा सम्झि रुदै छिन रे प्यारी पुरानो गाउँमा । बनमा काफल,चुत्रो,अमारो,कटुस पाक्थो थियो नजिकै अैशेलु घारी पुरानो गाउँमा । लेक बेशी झर्दाको पल को भुल्न सक्छ र ? चौतारीमा स्वामीको छहारी पुरानो गाउँमा । गाउँघरको खबर ल्याउछ कागले काँ काँ गर्दै अचेल बाझै…

Image

ति स साना नानी बन्धकिमा छ  उफ्री हिड्ने बानी बन्धकिमा छ । रहर बैँस उमेर सबै मरि सक्यो गुमाएको जवानी बन्धकिमा छ । पिडाले पोलेर मुटु जलि रहँदा  भएको त्यो खरानी बन्धकिमा छ । गैरि खेत साहुलाई सुम्पि बनाएको  त्यो हरियो राहदानी बन्धकीमा छ । भोक को कुरा के गर्नु…

Image

गजल जसलाई जिताउनु पर्ने उसैले जितेछ एपिवानमा, दुरदराजका झुपडीका अाइडल चुनेछ एपिवानमा । दुःखमा नि अाँशु खुशिमा नि अाँशु प्राय:बग्ने गर्छ, हर्षित हुँदा विचराको नयनबाट बगेछ अाँशु एपिवानमा । धनी गरिब बिचको विभेद हटेछ जस्तो लाग्यो, झुपडीका पात्रको पनि अबसर रहेछ एपिवानमा । धेरै बिस्मत हुन्थ्यो उनलाई अाइडल नभएको भए,…

Image

गजल भुकम्प पछिको जाडो टहरामै छ, कुच्चेको थोत्रो भाँडो टहरामै छ । उठाउनु छ धरहरा बनाउनु छ घरहरु, शुरुवात गरौ न चाँडो टहरामै छ । खै चण्डमुण्डले पनि देखेनन क्यारे, मुटु लगे उसको त्यो राँडो टहरामै छ। त्यो बेहाल दृश्य बिछोडको त्यो पिडा, चसक्क मुटु घोच्ने काँडो टहरामै छ ।…

Image

कबिता"समय" भूत,वर्तमान भविष्य हुदै बित्छ समय, तिमी धनि,म गरिव भनि भेदभाव गर्दैन समय, तिम्रो प्यारो ,मेरो प्यारो भनि रोकिदैन समय, पहिला पहिला घामको उज्यालो देख्दा त्यहि लाग्दथ्यो समय, आजभोलि महान कार्य गर्ने गर्छ समय। बित्यो भने फर्किदैन निर्दयी छ समय, हरेक कार्य पुरा हुदै गर्छ,तर साथ छोड्दै जान्छ समय, पर्खिदैन…

Image

गजल उजाड मरुभूमी अनि नँया ठाँऊ छ, मन मस्तिकमा आफ्नै प्यारो गाँउ छ। खाडिमा बालुवाको घर बनाई रहँदा, हराएछ स्वदेशीपन न नेपाली नाँउ छ। क्षणमानै भत्किन्छन् सपनिका घरहरु, रगत र पसिनाको न उचित भाऊ छ। लामबाटो हिड्ने यात्रीको हुदैन रे भर, भोलिको के पत्तो मुटुभित्रै घाउ छ। धनको ल‍ोभले गाह्राे…

Image

आदरणिय कमरेडहरु बिप्लब,प्रकान्ड अनी नेकपा(चन्द) परिवार, कुवेतको मरूभुमीबाट अभिबादन। महोदय, धेरै सशस्त्र र निसशस्त्र क्रान्तिहरु(दश बर्षे जनयूद्द समेत)मार्फत धेरै ब्यबस्थाहरु परिवर्तन गर्दै हाम्रो देश संघिय गणतन्त्रमा पुगे पनि जनताको अवस्था भने अझै माथि उठ्न सकेको छैन।होला,तपाईंहरु संगै जंगलको ओडारमा बास बसेका र गिठ्ठा-भ्याकुर अनी सर्बसाधारणको घरमा गुन्द्रुक-ढिडो खाएका समकालिन सहयात्राी…

Image

गजल एउटा राजा फ्यालेर,धेरै राजा पायौं हामीले, दुई चोटि बेहुली बनाई,उनिलाई ल्यायौं हामीले । भोज-भतेर अतिथि सत्कार, बिलासि जीवन उनकै, न सिटामोल न टीका मुछ्ने अक्षता,के खायौं हामीले । उहीँ छाटकाट उहि तडकभडक,उस्तै शैलि पनि, बेकार किन बिद्रोहको गितहरु,घन्कायौं हामीले । सय जोगि पाल्नु भन्दा,एउटा पाल्नु बेश हुन्थ्यो बिचरालाई ब्यर्थै…

Image

लोकतन्त्र कारमा चढेर आयो, धुन बिनाको रंगमा रंगायो । प्रजातन्त्रको पहेंलीमा संघियतालाई पनि सतरन्ज बनायो ।। जनताको कान्ला मुनि बेमौसमको सवारी ल्यायो । सर्बहाराको जीवनमा भोगसंगै पीडाको भारी बिसायो ।। सिहांशनको नाशामा , जनतालाई बनाए फकिर । युद्धमा गरेको संकल्प भुले , सत्र हजार भए शहिद ।। कस्तो लोकतन्त्र आयो…