Saturday 17th May 2025
साहित्य
Image

मुक्तक १ माया रुपी एक प्याला पिएको मात्र हो । तिमी आउछौ कि इसारा दिएको मात्र हो । मेरो होस ठेगानमा छैन भन्ने सोचेको तर कति छ मेरो माया परिक्षा लिएको मात्र हो । २ श्रम गरि नेपालमै घरको चुल्हो जल्थ्यो भने । भोक,रोग र शोक सबै ब्यबहार चल्थ्यो भने…

Image

सलह सलह आयो भनेर चर्को आबाज बजाए नोक्सान गर्न नदिन सबै मिलेर धपाए।। मर्कामा परे कृषक सबै सखाप बाली नाली लगानी गरे उब्जनी गर्न हरायो अन्न बाली। अनिस्ट हुन लागेको भन्दै आकाश करायो अनेक कस्ट सहदै खेती कृषक डरायो। सचेत हामी रहन सके समस्या चर्किन्न सलह फेरि प्रबेश गर्ला फर्किन्छ…

Image

गुलाबको फूल चुमौँ ***************** लोक छन्द- सवाई *********************** महान जो छ पुरुष त्यहाँ बिचारले ब्यस्त । मध्यम मान्छे घटनालाई हावी बनाउँछ । अधम भने अरुको नै कुरा काटी हिँड्छ । अरुको दोष खोज्नमा नै उसको जीवन बित्छ ।१। गुलाबको फूल चुमौँ काँडा हेर्ने हैन । दोष बिना कुनै चीज यो…

Image

असार पन्ध्र-झ्याउरे(असारे) ********************** असार पन्ध्र दही र चिउरा खानु भो भा छैन । खाएर मानो उब्जाउने मुरी थाहा छ थाहा छैन । १ । हिलोमा धान रोपेर छाडी आएर गोड्ने हो । असारे झरी बर्सिँदा खेरी खै के पो ओढ्ने हो । २ । हिलोले छ्यापी खेतमा खेल्ने हामीले गरेको…

Image

मुक्तक १ ब्रम्हा बिष्णु सहित गुरु महान हुन्छन् । सद्गुरुको ज्ञानले गुणी सन्तान हुन्छन् । दिक्षा घरमै मिल्दछ शिक्षा गुरुकुलमा त्यसैले माता-पिता गुरु समान हुन्छन् । २ जे खोजियो मनले त्यो भेटिन्न कहिल्यै । जे सोचिन्छ त्यो आँखाले देखिन्न कहिल्यै । जिबन भनेको त यस्तै रहेछ क्यार जे लेखियो भाग्यमा…

Image

गुरू पूर्णिमा - मारूनी छन्द पूर्णिमा यो गुरुको भनेर, नाम सम्झिँए सबैको गनेर।१। एक हैन गुरु छ्न अनेक ज्ञान बाँड्ने बुद्धि र बिबेक।२। गायत्री नि सुनियो गुरुको दीक्षा दिने अर्को चाहिँ पर्नु भो।३। क, ख, ग, घ सिकाउने गुरु नै। ए, बी, सी, डी पढाउने गुरु नै।४। एक देखी एम…

Image

बिछाेड हजारौं तिर मेरो मुटुमाझ हानेर गयौ । आज पराइलाइ आफ्नो ठानेर गयौ ।। हिजो सम्म साथ दिन्छु भन्ने मान्छेले तर आज धोका दिइ पराइ बनेर गयौ ।। मलाई दुःखी गरीब देखे पछी तिमीले आज राम्रो अनि धनी मान्छे छानेर गयौ ।। जिन्दगी तिमी सँगै बिताउँछु भन्थ्यौ मेरो अगाडि पराइको…

Image

मुक्तक प्रथम गुरू माता पिता जिन्दगी कै आधार हुन् । द्वितिय गुरू शिक्षक वर्ग बिधाको नै भण्डार हुन् । बाँकि नि सबै गुरू नै हुन जति भेटिए संसारमा, समय झनै ठुलो गुरू, यहि जिवनका सार हुन् । -राज श्रेष्ठ हेटौंडा

Image

कर्मको बन्धन पशुको हुन्छ घाँटीमा दाम्लो मान्छेको हुँदैन। छाडेको पशु भएर हिड्छ पटक्कै सुन्दैन।१। कर्मको बन्धन मान्छेको साथ अरुले छेक्दैन। धर्म र कर्म जप र पाठ कसैले देख्दैन।२। चेतना बिना भएको पशु चेतनशील मान्छे हो। चेतना सबै हराई जाँदा दुईखुट्टे पशु भो।३। धर्म र कर्म संस्कृति हाम्रा बाधिनेँ दाम्ला हुन्।…

Image

रोजिना ढुंगाना - छिमेकी दाइको बिहेमा निम्तो आएको थियो । गाउँ भरिका सबैलाइ चुलैह निम्तो थियो । जन्ति पनि हरेक घरका ठुला बडाहरु जाने भए । हामी भने दाइको घरमा काम सघाउनु पर्ने गाँउ घरमा यस्तै परम्परा हुन्छ ।सबै मिलेर काम गर्ने, हामीलाइ पर्दा पनि पछि हट्नु हुन्नथ्यो वहाँहरु। बेहुला…