तोयानाथ उपेक्षित, मानिस यो धर्तिमा कहाँबाट आयो ? भनेर हुने प्रश्नहरुमा धेरै प्रकारका धारणाहरु सुन्न पाईन्छ । धार्मिक मान्यताका हिसावले आएका तर्कहरु धर्म पिछे नै अलग अलग छन । तर बैज्ञानिक हिसावले आउने तर्कहरु एकै खालका छन । किनकी यहा कसैको चिन्तन र विचार हावी नभएर तथ्य र प्रमाणहरु बोल्ने हुनाले बैज्ञानिक कारणहरुमा प्रायस एकरुपता छ ।
जब बैज्ञानिक रुपले हाम्रो उत्पतिका कुरा सुन्छौ तब लाग्छ जीवन त बेकार पो रहेछ । यो फेरीफेरी घुमेर नआउदो रहेछ । नत यहाँ कुनै स्वर्ग रहेछ जानलाई न कतै नर्क । जब यस्तो कुरामा सामान्य चेतनाको मानिस कन्भिन्स हुन्छ तब उसमा निराशा, छटपटी, र पागलपन सवार हुन पनि सक्छ । यसर्थ धर्मिक मान्यताले सधै आशै आशामा जिउन सिकाउछ । नैतिक र कर्तव्यपराण हुन सिकाउछ । पाप र धर्मको चेष्ठाले मानिस करुणा र सेवाका लागि पनि अग्रसर गराउछ । यसर्थ दुनियामा सधै धर्मको बर्चस्व रहिरहोस जबसम्म सम्पूर्ण मानिस नै बैज्ञानिकहरुको तहमा दिक्षित र शिक्षित हुदैनन ।
आखिर जीवन हो के त ? कसैले भन्छन दुई दिनको रामछाया त कसैले कर्कौलाको पानी । कसैले जीवन सात जन्मको हुन्छ कसैले ८४ लाख जुनी । भनिन्छ मरेपछि पनि उसको आत्मा घुमिरहन्छ , भौतारिरहन्छ । अझ भनौ यो ईश्वरिय रचना हो जसको स्थुल र बायु गरेर दुई खालको स्वरुप हुन्छ । अर्थात हामी बाचुन्जेल देखिने स्वरुपमा र मरे पछि अदृष्य रुपमा । जब कुनै एउटा जीवन अन्त हुन्छ तब उसले अर्को जीवन धारण गर्दछ आदीआदी ।
सामान्य मानिसलाई जसको कुरा सुन्यो त्यहि सहि लाग्छ किनकी सवै बुझाईहरु ज्ञानको सतह अनुसारका हुन्छन । तर विज्ञान ले त्यसो भन्दैन । विज्ञानले जीवनलाई केमिकल ईभुलोसन अर्थात विकाश र बायोलोजिकल ईभुलोसन को परिणाम ठान्दछ । यी सवै कुरामा नेचर को योगदान रहने भएका ले यहाँ कुनै देवत्व शक्तिले खेल खेलेको छ भन्ने मानिन्न । उर्जा र बाताबरण नै जीवको उत्पतीको कारण ठानिन्छ । जहाँ उर्जा र पर्यावरण अनुकुल छ तत तत ग्रहमा कुनै न कुनै रुपमा जीवन हुन पर्दछ भन्ने आम बैज्ञानिक धारणा हो तर हाम्रो विज्ञान र खोजले आज सम्म अनुमानलाई छाडेर हेर्ने हो भने हामी मात्र एउटा यस्तो ग्रहमा छौ जहाँ जीवन छ । उर्जा सुर्यबाट प्राप्त र बाताबरण पृथ्वीको ग्राभेटीबाट तयार हुने गर्दछ । अझ यसो भनौ हामी पञ्च तत्वबाट बनेका छौ र सारा ब्रमाण्ड को रचना यहि कुराबाट भएको छ । त्यो पञ्चतत्व कुनै भगवान नभएर प्रकृती हो । जुन तत्व जहाँ मौजुद छ त्यहाँ जीवन पनप्न अर्थात विकाश हुन थाल्दछ । तर बैज्ञानिकहरु यहाँ अझै केही जटिल प्रश्नहरुको उत्तर ठिक ढंगले दिन सकिरहेका छैनन । जीवनका लागि जुन व्लकहरु पृथ्वीमा छन ती यहि थिएकी कहि अन्तैबाट आए ? आखिर ब्रमाण्ड कसरी बन्यो । यत्रो ब्रमाण्ड निर्माण को रहस्य के हो आदीआदी ।
हो यसो भए पछि हामीले भाईरस का धेरै कुरा सुन्छौ तर तीनै भाईरस बाट हाम्रो पनि विकाश भएको होईनर ? यसलाई अझ सजिलो गरी बुझन का लागि एउटा जीवन उत्पतीका चरणहरुलाई हेरौ । सवै भन्दा सानो तत्व एटम हो । यो सगै ईलोक्ट्रोन, न्युटोन र प्रोटोन को कुरा आउछ । अझ यो भन्दा सानो सानो पदार्थ जस्तै हेलियम ईत्यादी । अब यो भन्दा ठुलो अंशमा जाने हो भने एमिनो एषिड लाई हेरौ । एक प्रकारको यो रसायन हो । त्यसपछि आउछ प्रोटोन अनि मात्र सेल मा पुगिन्छ । हाम्रा नांगा आँखले सेल लाई समेत देख्न सक्दैनौ । त्यो सेल पनि आफैमा केही होईन यसमा वाईलोजिकल र मेकानिकल एभुलोसन को संमिश्रणबाट तयार हुने गर्दछ । यसमा पनि बाहिरी, भित्री र मध्य भाग हुन्छ । जब सेल बन्छ त्यसले अर्को सेल बनाउछ । सेलहरुका व्लकहरु मिसिदै जान्छन र त्यहाँ एउटा निश्चित प्रक्रियाबाट एक प्रकारको टिस्युहरु बन्दछन तीनै टिस्युहरुले अनेकौ शरिर का भागहरु निर्माण गर्दै गएर एउटा सिंगो जिवन तयार हुन्छ चाहे पशु, पंक्षी, वा मानिसको किन नहोस । यसरी हेर्ने हो भने त्यो सुक्ष्म तत्व बाटै हाम्रो विकाश भएकाले हामी एउटा सानो भाईरसका ठुला रुप मात्र हौ ।
