तोयानाथ दाहाल, उपेक्षित, प्रचण्ड अर्थात स्खलित हुदै गएको माओवादी को अन्तिम गन्तव्य समाजबादी मोर्चा को रुपमा देखा परेको छ । उनको यस मोर्चाको घोषणा सभामा भएको भाईरल फोटोमा ६ वटा टाउका र १२ वटा हात माथि उठेका छन । यो एउटा त्यस्तो सर्मपणको संकेत हो जहाँ एक ले अर्काको भरोसालाई आफू राजनितीमा टिकी रहने आधार ठानेको जस्तो लाग्दछ ।
सधै टाई ले बाधेको घाटी र जेल ले कोरेको कपाल पछाडी फर्काएको प्रचण्ड त्यहाँ देखिन्दैनन । बरु त्यहाँ महाकालेश्वर र पशुपतिबाट शुद्धिक्ररणको अभ्यास गर्दै गरेका भैसी पुजारी पुस्पकमल दाहाल सामेल भएका छन । हो त्यही पुष्पकमल दाहाल नब घोषित मोर्चाका अध्यक्ष हुन । विधिवत रुपमा माओवादी केन्द्रको अवशान आजकै दिनबाट उनले गरेका भने होईनन । दुई बर्ष पूर्व नेकपा बनाएर केपी ओलीसँग को-पाईलट बन्दा देखि नै माओवादी त्यागेका उनलाई अदालत ले एकता पूर्वको यथास्थिती फर्काई दिए पनि नचाहेर भिर्न परेको माओवादको पुच्छर, “लौर न हतियार” भईरहेकै थियो । बल्ल अहिले राम्रो बहाना उनलाई जुरर्यो अब चाही संभवत माओवाद नबौरिएला । गोपाल किराँती बाट फिर्ता आएको माओवादी नामको त्यो पुच्छर संभवत पुन उनैले लान पाउलान ।
ती भाईरल भैयाहरु मध्ये पुष्पकमलको दायाँ र बाँया एमाले का पूर्व दुई अध्यक्षहरु देखिन्छन । उनीहरुले एमाले पार्टी बाट प्रधानमन्त्री समेत भएर देशमा टेस्टेड र फेलियर भएको मा दुई मत छैन । माधव नेपाल र झलनाथ खनाल मान, सम्मान एबं उपदान ले कहिल्यै नअघाउने नेता पनि हुन । पुष्पकमल लाई यी दुई को साथले मार्चा बलियो होला भन्ठान्नु दिउसै सपना देख्नु जस्तै हो । आशा, भरोस, विश्वास र भविश्य नभएका बजारमा नविक्ने यी ब्राण्डले मोर्चा कति पनि उर्जावान बन्ने छैन । अझ यसो भनौ माधव नेपाल र झलनाथ खनालका पछि अब कोही कार्यकर्ता छैनन । उनीहरुका कार्यकर्ता कागजमा देखिएला मैदानमा भेटिदैनन ।
अब अर्का फोरम नेता लाई हेरौ । यीनको मधेशमा कुनै शान सौकत छैन । धेरै ठाउँबाट उमेद्धारी दिदै आएका उनलाई अर्को निर्वाचन फलामको चिउरा सरह देखिन्दैछ । अचम्म त के छ भने आज मिलेका प्रचण्ड र उपेन्द्र ६० साल अगाडी पनि एउटै ठाउँमा थिए । त्यसपछि फुटे र एकका विरुद्ध अर्को कट्टर दुश्मनका रुपमा देखा परे । यदि यसो गर्दैनथे भने रौतहटको गौरमा दर्जनौ माओवादी कार्यकर्ता मारिने थिएनन । अहिले गौर हत्याकाण्डमा ज्यान गुमाएका पिडित परिवारहरुको अभिभावक को हो ? मार्ने र मर्ने दुवै का नेता एउटै मोर्चामा हात खडा गरेर उभिएका छन । ती गौर पिडितलाई न्याय अदालतले
पनि दिएन भने उनीहरु ईतिहासका बेवारिसे जनता बन्नेछन ।
अब दुवै किनारामा देखिएका काजी साहेव र विप्लब को कुरा गर्ने हो माओवादीलाई शान्ति प्रक्रियामा ल्याउन भूमिका खेलेको आधारमा नारायणकाजीले व्याज खान पाईरहेका छन । उनलाई माओवादी भित्र बाध्यताका पात्र मानिन्छन । युद्ध र क्रान्तिमा होमिएका विप्लब, बादल, जनार्दन र अनन्तहरु ले रुचाउदैनन । तर धेरै माओवादी नेताहरुले प्रचण्ड त्याग्दै गएका बेला उनलाई दरो गरि साथ दिएका कारण प्रचण्डले साथ दिईरहेका काजी पनि कहिले सम्म मोर्चामा टिक्ने हुन यसै भन्न सकिन्दैन । उनको पक्षमा कार्यकर्ता पंक्ति खासै छैन ।
रहो कुरा विप्लब को । उनले क्रान्तिकारीहरुको धडकन बोकेका थिए तर आफ्नै पार्टी भित्र उनका सहकर्मीहरुसँग विभाजन खेप्न परे पछि विप्लब पनि खासै शक्तिमा छैनन । उनको हिजोको जस्तो गर्जन आज छैन । हिजोको जस्तो हुँकार आज छाड्ने अवस्थामा छैनन । प्रचण्ड बाट अलग भएर एक दर्जन जति कार्यकर्ता गुमाए र केही सर्वसाधरण उनको आन्दोलनका क्रममा मारिए । त्यसको अपजस उनले बोक्नै पर्दछ । किन त्यसो गरे र अहिले किन मोर्चामा आए ? हिजो प्रचण्ड लाई गद्दार भनेर आज किन प्रचण्डलाई नेता मान्ने ठाउँमा पुगे त्यसको औचित्य पुष्टि गर्न पर्ने हुन्छ । यसर्थ विप्लब आउदा धेरै लडाकु लुरुलुरु पछि लाग्छन भन्ने सोचेका भए त्यो पनि हुनेवाला छैन ।
यो मोर्चामा आएर प्रचण्डको सत्ताले केही गर्लाकी भन्ने उपेन्द्र को डर हटेको छ । प्रचण्डलाई खिईदै र सकिदै गएको मधेश को समर्थन केही न केही भए पनि उपेन्द्र मार्फत आर्जन होला भन्ने आशा छ । पार्टीमा जनधार गुम्दै गएको, आफ्ना कार्यकर्ताहरु एमाले मा फर्किन थालेको देखेर अतालिएका माधव नेपाल र झलनाथ खनाल ले मोर्चा मार्फत राजनितीको सेफ ल्याण्डिंग हुने आशा गरेका छन । अब उनीहरु कुनै पनि राष्ट्रिय पार्टीको नेतृत्व मा रहने छैनन । सवैलाई जोडजाड गरेर आगामी ८४ को चुनावमा अहिले कायम रहेको ५४ सिट जोगाउन पाए विचको खेलाडी भई रहने प्रचण्डको चर्तुरयाई सफल असफल के हुन्छ त्यो त भविश्य ले बताउला । यस मोर्चाका कल्पनाकार बाबुराम भने अहिले छुटेका छन । शायद उनले उपेन्द्रसँगको टकराब का कारण त्यहाँ नगएका हाोलान या मर्यादा क्रममा पछि पारिए विस्तारै खुल्दै जाला ।
प्रचण्डले जतिसुकै तिकडम गरे पनि भविश्य सुन्दर छैन । आगामी चुनावमा परम्परागत सवै राजनैतिक दल को अवस्था कमजोर हुने निश्चित छ । पुराना र खिएका टाउँकाहरु जोडिए पनि उनीहरुको आयु लगभग उस्तै हो । उनीहरु नयाँ भोटरहरुको नजरमा गिरि सकेका छन । बाकी ४ बर्षमा चमत्कारिक परिवर्तन भएन भने उनीहरु राष्ट्रिय दल समेत बन्ने छैन । कांग्रेस र एमाले समेतले आफ्नो पार्टीका पक्षमा ८४ को नतिजा आउन नसक्ने अनुमान गरिरहेको बेला मोर्चाले शक्ति आर्जन गर्दछ भनेर विश्वास गर्न सकिन्दैन । मोर्चा बनाएर काग्रेस सँग आधा आधा सिट लिएर पुन गठबन्धन गर्दै चुनावमा जाने प्रचण्ड रणनिती सफल भयो भने कांग्रेस फुट्ने छ र यसले रास्वपा, राप्रपा र एमाले लाई नै फाईदा हुने देखिन्छ । आउदा ४ बर्षमा रास्वपाले शसक्त भूमिका निभाउन सके र अझै राम्रो छबी भएका स्वतन्त्र व्याक्तिहरु, हर्क र बालेन जस्ता लाई जोडन सकेन पहिलो पार्टी बन्न उसलाई कसैले रोक्न सक्ने छैन ।
यदि त्यसो भयो भने यो देशबाट कांग्रेस, एमाले, माओवादी लगायतका पार्टीका धेरै नेताहरु र प्रशासनिक नेतृत्वमा रहेर अकुत सम्पती आर्जन गर्ने धेरै देशका धमिराहरुले देश छाडेका समाचार पढन पाईने निश्चित छ ।
