भारतको जम्मु–कश्मीरस्थित प्रसिद्ध पर्यटकीय गन्तव्य पहलगाममा मंगलबार भएको आतङ्ककारी आक्रमणमा कम्तीमा २६ जनाको ज्यान गएको छ। भारतीय सञ्चारमाध्यम ‘दैनिक भाष्कर’ लगायतका स्रोतले घटनामा परी एक नेपाली नागरिकको पनि मृत्यु भएको दाबी गरेका छन्। मृतकको नाम सन्दीप न्यौपाने रहेको उल्लेख गरिएको छ, यद्यपि यस विषयमा नेपाल सरकार वा कश्मीरस्थित नेपाली नियोगले औपचारिक पुष्टि गरेका छैनन्।
श्रीनगरबाट करिब ९० किलोमिटर टाढा रहेको पहलगाम पर्यटकहरूको लोकप्रिय गन्तव्यस्थल हो, जुन ‘स्वीट्जरल्यान्ड अफ इन्डिया’ भनेर पनि चिनिन्छ। सोही क्षेत्रको चौर, जसलाई ‘स्वीट्जरल्यान्ड पार्क’ भनिन्छ, त्यहीँ घुमफिर गरिरहेका पर्यटकहरूमाथि बन्दुकधारी समूहले अन्धाधुन्ध गोली प्रहार गरेका थिए। आक्रमण यति अचानक र तीव्र रूपमा भएको थियो कि धेरै पर्यटकहरू भाग्नसमेत पाएनन्।
भारतका प्रमुख सञ्चारमाध्यमहरूले उल्लेख गरेअनुसार पाकिस्तानमा जन्मिएका लश्कर–ए–तोयबाका संस्थापक हफिज सइदसँग सम्बन्धित ‘द रेसिस्टेन्स फ्रन्ट’ (TRF) ले आक्रमणको जिम्मा लिएको छ। यो समूहले विगत केही वर्षयता जम्मु–कश्मीरमा यदाकदा आतङ्क गतिविधिहरू गर्दै आएको छ। सुरक्षा विश्लेषकहरूका अनुसार TRF लश्करकै छायाँ संगठन हो, जसले युवाहरूलाई कट्टरपन्थमा आकर्षित गरी आक्रमणका लागि प्रयोग गर्ने गरेको आरोप लाग्दै आएको छ।
आक्रमणमा घाइते भएकाहरूलाई तत्काल उद्धार गरी अनन्तनागस्थित अस्पतालमा भर्ना गरिएको छ। उनीहरूमध्ये केहीको अवस्था गम्भीर रहेको बताइएको छ। घटनाको जानकारी लगत्तै भारतका गृहमन्त्री अमित शाह कश्मीर पुगेका छन्। उनले स्थानीय सुरक्षा निकायहरूसँग आपतकालीन बैठक गरेका छन् र पीडित परिवारप्रति समवेदना व्यक्त गरेका छन्।
विपक्षी दलका नेता राहुल गान्धीले आक्रमणप्रति तीव्र प्रतिक्रिया जनाउँदै यसलाई ‘हृदयविदारक’ घटना भनेका छन्। उनले केन्द्र सरकारको सुरक्षा नीति र आतंकवादी गतिविधिहरू रोक्न असफल भएको भन्दै आलोचना गरेका छन्। उनका अनुसार सरकारले पर्यटकहरूको सुरक्षालाई पर्याप्त प्राथमिकता नदिएकोले यस्ता घटना भइरहेको हो।
भारत सरकारले पछिल्ला वर्षहरूमा जम्मु–कश्मीरलाई पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि विविध कार्यक्रमहरू सञ्चालन गर्दै आएको छ। सन् २०२४ मा मात्रै करिब ३५ लाख पर्यटकहरूले कश्मीर भ्रमण गरेका थिए, जुन विगतको तुलनामा उल्लेखनीय वृद्धि हो। यस्तो बेलामा भएको आक्रमणले कश्मीरको पर्यटन उद्योगमा गम्भीर धक्का लाग्न सक्ने अनुमान गरिएको छ।
यसअघि पनि कश्मीरमा आतङ्ककारी आक्रमण भएका छन्। सन् २०१९ मा पुलवामामा भएको आत्मघाती आक्रमणमा ४० जना भारतीय सुरक्षाकर्मीको मृत्यु भएको थियो। सन् २००० मा भएको अर्को घटनामा ३६ जना भारतीय नागरिकले ज्यान गुमाएका थिए।
भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले आक्रमणलाई “क्रूर, बर्बर र मानवीय मूल्यविपरीत” भएको भन्दै निन्दा गरेका छन्। उनले घटनाका दोषीलाई कुनै किसिमको छुट नदिइने र कडा कारबाही गरिने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
सन्दीप न्यौपाने नामक एक नेपालीको मृत्यु भएको दाबी सञ्चारमाध्यमहरूले गरे पनि घटनाबारे काठमाडौंमा रहेका सरकारी अधिकारी र दिल्लीस्थित नेपाली दूतावास मौन छन्। यदि उक्त खबर पुष्टि भएमा यो पछिल्ला वर्षमा कश्मीरमा भएको आतङ्कवादी आक्रमणमा नेपाली नागरिकको मृत्यु भएको पहिलो घटना हुनेछ।
पहलगाममा भएको यस आक्रमणले न केवल भारतको आन्तरिक सुरक्षामा चुनौती दिएको छ, तर कश्मीरलाई शान्त र सुरक्षित पर्यटन क्षेत्रको रूपमा प्रस्तुत गर्ने प्रयासमा समेत गम्भीर असर पार्ने देखिन्छ। आक्रमणमा परेका निर्दोष पर्यटकप्रति विश्वव्यापी स्तरमा सहानुभूति प्रकट भइरहेका छन्, भने आतङ्कविरोधी नीतिहरू पुनः मूल्याङ्कन गर्ने समय आएको संकेत पनि यो घटनाले दिएको छ।
