तोयानाथ उपेक्षित, २००७ सालमा राजा त्रिभुवन गद्दी छाडेर लुसुक्क दिल्ली गएका थिए । कसैले तिनको भारत पलायन लाई मुलुक र प्रजातन्त्रका लागि ठुलो त्यागका रुपमा व्याख्या गरे , कसैले भगौडा राजा भनिदिए । भाग्ने लाई ज्यान जोगाउनु थियो शरण दिने लाई जस लिनु थियो । त्यसपछि भारतले आफ्नो स्वार्थ पुरा गर्न जे जे गर्दै गयो सवैलाई थाहा छ । राजा महेन्द्रको पालो आयो । उनी निक्कै दुरदर्शी र राष्ट्रवादी थिए । भारतलाई टक्कर दिन पछि परेनन र उनले देशलाई नयाँ स्वरुपमा ढाले । उनको पञ्चायती व्यवस्था चीन र भारतको दवावबाट मुक्त हुने मध्यमार्गि राजनैतिक व्यवस्थापन थियो र यो एक हद सम्म सफल थियो । यो भारतलाई मन परेन त्यस पछि भारतले कांग्रेसलाई पाल्ने पाष्ने काम गरर्यो र पञ्चायत विरुद्ध भरपुर प्रयोग गरयो । नेपाल ले यसबीच कोशी र गण्डकी गुमायो । तथापी राजा महेन्द्रको पहलमा देश औधोगिकरण र कृषी मा फड्को मारिरहेको थियो । चीन सँग नेपाल को राजतन्त्रको झुकाब का कारण यो सवै सम्भव भएको थियो ।
राजा महेन्द्र राष्ट्रबादी भएको कारण ले नै मारिए । यद्यपी यसमा विवाद छ तर साँचो के हो भने उनी मारिएकै हुन । उनको मृत्यु पश्चात भारतले जे चाहेको थियो त्यो अनुसार उसको डिजायन ले मुर्त रुप लिए पाएन । विरेन्द्रको बंशनास पनि त्यहि लामो शिलशिलाको एक धक्का थियो । विरेन्द्र पनि चीनसँग धेरै नजिक भएका ले उनी माथि उक्त घटना हुन पुग्यो । सवै कुरा छर्लंग छ तर कुनै पनि सरकार चु सम्म बोल्दैनन ।
नेपाल आत्मा निर्भर हुदा भारतलाई टेर्दैन भन्ने बुझेको भारतले पुन कांग्रेस लाई प्रयोग गरर्यो र निजिकरणको नाममा भए भरका सवै कलकारखाना बेच्न लगायो । त्यस पछि कृषीजन्य उधोगहरु को विनाश सँगै किशानको हवीगत भारतमा गहुँ काटन, भारी बोक्न र चौकिदारी गर्न पर्ने ठाउँमा पुग्यो । यति ले पनि भारत सन्तुष्ट भएन । यहाँ रहेका उग्र कम्युनिष्टहरुको भारत विरोधी भावना लाई ठेगान लगाउन उसले क्रमस कदम उठाउदै गयो । त्यसका लागि उसले कम्युनिष्ट नेतृत्वलाई ने प्रयोग गरर्यो । त्यसको उद्धाहरण हो माओवादी जनयुद्ध । प्रयोग भए प्रचण्ड र बाबुराम ।
भारत र अमेरिका विरुद्ध नारा दिएर उठेको जनयुद्ध ले भारत विरुद्ध सुरुंग युद्धको हुँन्कार छाड्यो । नेपाल को उन्नती र प्रगतिको बाधक भारत हो भन्ने बुझाई मा रहेका युवाहरुले माओवादी आन्दोलन लाई साथ पनि दिए तर १० बर्षे युद्धले नेपाललाई थप ५० बर्ष पछि धकेलि दियो । मुलुकलाई सन्तान विहिन बनाएर अहिले तिनै युवा विदेशीरहेका छन । जनयुद्ध धनयुद्धमा रुपान्तरण भएको नेतृत्व लाई उनीहरुले प्रश्न गर्न पनि सकेनन । भारतले प्रवासबाट नेपाली ले पठाएको डलर अन्तत प्राप्त गरिरहेको छ । नेपाल उसको देशको लागि सातौ रेभेन्यु जेनेरट गर्ने राष्ट्र बनेको छ । उसलाई निरन्तर डलर प्राप्त भई रहन्छ । विदेश बाट नेपाल जाने रेभेन्यु ले नेपाल को सत्ता चले सम्म भारतले आफ्नो भरपर्दो बजारको रुपमा नेपाल लाई प्रयोग गरिरहन्छ । उसले नेपाल लाई प्रयोग गर्न नसके भुटान वा सिक्किम बनाउने अर्को कदम उठाउन सक्छ । अखण्ड भारत को उसको मुद्धा को गुद्दी कुरा यहि हो ।
भारत यति शक्तिशाली भई सक्यो की अब चाहेर पनि नेपाल उसको पकड भन्दा बाहिर जान सक्दैन । जोरी खोजे झन गुमाउने, टांगामुनि छिरे अरु हेप्दै जाने अवस्था मा देश पुग्यो । पढे लेखेका युवा ले जसरी देश लाई बुझे पनि उनीहरुको विदेश पलायन सुन्दर भविश्यकै खोजी हो । नेपाल मा भविश्य छैन भन्ने कुरा एक हद सम्म सत्य हो । तर किन भविश्य छैन यसका पछाडीको कारण खोज्ने कस्ले ? थाहा पाएर पनि मुलुक लाई सबृद्धी तर्फ लाने योजना कुनै राजनैतिक दल सँग छैन । नेपाल को बोर्डर खुल्ला छ, नेपाल का नदि नाला सवै उसको कव्जामा छ, नेपालको बजार उसैको हातमा छ , कृषी उत्पादनमा समेत उसको किनेर खाई दिन पर्ने अवस्था बनेको छ । यहाँ बन्ने कुनै पनि सरकार माफिया, विचौलिया, व्यापारी र अपराधी तत्वको चंगुल मा छन । सवै नेताहरु विकाउ र कार्यकर्ता झोले छन । राजतन्त्र नहुदा प्रजातन्त्र ले दिएको यो उपहार स्वीकार्नु को विकल्प छैन । राजा हुदा यति धेरै पराधिन हुन पर्ने थिएन भन्यो भने यहाँ गाली गर्ने हरुको कुनै कमी हुदैन । सत्य स्वीकार्न कसैले चाहादैन ।
भारतको विरोधमा उग्र कुरा गरेर मालदिप मा राष्टपति बनेका मोहमद मईजु अहिले भारतको टांगमुनि छिरेका छन, श्रीलंका को राजपक्षे सरकार सफाचट भएको छ । भुटान भारतको प्रान्त जस्तो भएको छ । सिक्किम उहिले नै भारतले गाभी सकेको छ । हसिना को सरकारको विरुद्धमा भएको तत्काल को आन्दोलन ले स्थापित गरेको मोहमद युनुस को सरकारले अहिले नै घुडा टेकि सकेको छ । उसले हसिना को भन्दा धेरै भारतभक्ति नदेखाए त्यहाँ सधै को अशान्ति र रत्तपात भई रहन्छ । बंगलादेश, श्रीलंका, र मालपिद को समुन्द्रि बोर्डर भएर पनि यो अवस्था छ भने नेपाल त उसको खोकिलोमा सुतिरहेको छ । भारत विरोधी पाकिस्तान कटौरा लिएर बाहिरी विश्व सँग भिख मागिरहेको छ । यसर्थ भारतको विरोध गर्दा आत्मारति त होला तर फाईदा केही हुदैन । भारतले अव वरिपरि का साना देशहरुको विरोधलाई भैसिका आंगमा झिंगाको टोकाई जति पनि महसुस गर्दैन ।
नेपाल मा रहेको भारत विरोधी कम्युनिष्ट जमात र चीन विराधी कांग्रेस को शक्ति लाई प्रयोग गरेर अमेरिका छिर्दैछ । उसले बंगलादेशमा आफ्नो आर्मी बेसको लागि २०० बर्ग किलोमिटरको टापु मागेको र नदिए पछि हसिना विरोधी आन्दोलनमा लगानी गरेको कुरा आईरहेको छ । एमसीसी त्यसैको एउटा अंग हो । बंगला देशमा टापु मागेको अमेरिकाले नेपाल मा एमसीसी मार्फत आफ्नो बेस तयार गरिरहेको छ । विकाउ नेताहरु ले देशको भविश्य र भावि सन्तानको स्वभिमानमाथि बुट बर्जाने आधार तयार गरिसकेका छन ।
भारत एमसीसी का विरुद्ध खुल्न सकेको छैन किनकी उ कहि न कही अमेरिकन लबीमा छ । तर विआरआई लाई कार्यन्वाईन हुन नदिन उसले सवै तागत लगाई रहेको छ । चीनले बनाएका दुई विमानस्थलमा भारतले आकाश नदिनु त्यसको उदाहरण हो । एक प्रकारले देशमा भारतको चाहाना र अमेरिकाको योजना दुवै अघि बढिसकेका छन यसलाई अब कसैले चाहेर पनि रोक्न सक्दैन । एक दिन यस्तो आउछ की चीन ले नेपाल का डाडा डाडामा बम खसाल्न थाल्नेछ ।
भारत र चीन सँग नेपाल ले फाईदा लिने भन्ने युग समाप्त भई सकेको छ । अब जे लिनु हो उनीहरुले लिने छन । नेपाल अब असंलघन परराष्ट्र नितीको विरुद्धमा अघि बढेको छ । पञ्चायत वा राजा फालेर नेपालका दलहरु सफल भएको यहि मात्र एउटा विषय हो । उनीहरु जे काम का लागि प्रयोग हुनु थियो भईसके । एउटा प्याधाका रुपमा बर्तमान नेतृत्व विकाश भई सकेको छ । जसले देशलाई पूर्ण रुपमा असफल बनाएको छ । भविश्यमा शक्ति राष्ट्रहरुको क्रिडास्थल बन्ने निश्चित भएको छ । देश छाड्ने युवाहरु मुलुकमा रहेको बोका राष्ट्रवादी कम्युनिष्ट युवाहरु र लुते कांगे्रस का भजन मण्डली चलाउने कार्यकर्ताहरु भन्दा सुरक्षित छन । उनीहरुले मुलुक छाडेर आफ्नो सन्तान को भविश्य सुरक्षीत गरेका छन । अझ उनीहरु भन्दा पनि धेरै हाम्रा नेताहरु, प्रशासकहरु, सुरक्षाकर्मीका सन्तानहरु, व्यापारी, तस्कर र माफियाहरु र तिनका आफन्तहरु विदेशमा जमिसकेका छन । भोली यी सवैको गन्तव्य त्यही हो, त्यतिन्जेल उनीहरुले देश लुट्ने मात्र हुन उनीहरुलाई देशको माया पटक्कै छैन ।
आर्दश कुरा , दर्शन र सुशासन का कुरा अब कुनै कुरा होईनन । यी सवै बकम्फुसे गफ भएका छन । देशलाई भ्रष्ट नेता, नेतृत्व र उनीहरुको कव्जा बाट जोगाउन सजिलो छैन तर सम्भव अझै पनि छ । यहाँ बंगालादेश वा श्रीलंका को जस्तो आन्दोलन जरुरी छ त्यसपछि नयाँ शिरा बाट विदेश निती अघि बढाउन सक्नु पर्दछ । राजा नहुदा यहाँ भित्र खेल्न जति सजिलो बाह्य शक्तिलाई छ त्यति सजिलो राजा हुदा हुदोरहेन रहेछ भन्ने बुझ्न पनि जरुरी छ ।
