नयाँ दिल्ली: भारतको सबैभन्दा नयाँ एयरलाइन, अकासा एयर भित्र निराशा बढ्दै गइरहेको छ, शीर्ष कार्यकारीहरूले निजी रूपमा बोइङको विमान डेलिभरीमा ढिलाइ भएको र काम बिना निष्क्रिय रहेका सयौं चिन्तित पाइलटहरूलाई आश्वस्त पार्न खोजेकोमा आलोचना गरिरहेका छन्। एक भारतीय अर्बपतिको परिवारद्वारा समर्थित अकासामा भएका समस्याहरू, बोइङको समस्याले विश्वव्यापी रूपमा एयरलाइन्सहरूलाई कसरी कमजोर बनाइरहेको छ र तिनीहरूको योजनाबद्ध विस्तारमा तीव्र प्रभाव पारिरहेको छ भन्ने कुराको सबैभन्दा स्पष्ट उदाहरणहरू हुन्।
मुम्बईमा आधारित कम लागतको एयरलाइन, जसले लगभग तीन वर्ष पहिले सञ्चालन सुरु गरेको थियो, सँग २७ विमानहरूको फ्लीट छ, तर २२६ जेटहरू छन् – सबै बोइङ ७३७ म्याक्स – अर्डरमा छन्। गत वर्ष मध्य-एयर क्याबिन प्यानल विस्फोट पछि बोइङको ७३७ कार्यक्रमले नियामक छानबिनको सामना गर्नु परेको र सात हप्ताको कामदार हडतालको प्रभावबाट पीडित भएको कारण डेलिभरी ढिलाइ भएको छ।
जसरी अकासाले सार्वजनिक रूपमा बोइङमा विश्वास व्यक्त गरेको छ, त्यसैगरी यसका कार्यकारीहरूले अमेरिकी विमान निर्माता कम्पनीले फेब्रुअरीको एक निजी टाउन हलमा पाइलटहरूसहितको परिवर्तनको बारेमा आशावादी व्यक्त गरेका थिए, तर शीर्ष कार्यकारीहरूले उनीहरूले सामना गर्ने परिचालन तनावलाई खुलेर खुलासा गर्न हिचकिचाएनन्, रोयटर्सले समीक्षा गरेको अडियो रेकर्डिङ अनुसार। पहिले रिपोर्ट नगरिएको बैठकमा, अकासाका रणनीतिक अधिग्रहण प्रमुख प्रिया मेहराले बोइङलाई “कोठामा हात्ती” भनेर वर्णन गरे जसका कामदारहरूको हडतालले “निद्रा नलागेको रात” निम्त्यायो। सह-संस्थापक आदित्य घोषले कम्पनीलाई “बोइङ रक्तपातपूर्ण … हाम्रो गतिलाई ढिलो” भनेर उल्लेख गरे।
“हामीसँग उडान गर्न पर्याप्त विमानहरू छैनन् … कोही पनि घरमा बसेर आफ्नो औंलाहरू घुमाउन चाहँदैनन्,” सीईओ विनय दुबेले पाइलटहरूको भेलालाई भने। अकासाले टाउन हलमा गरिएका टिप्पणीहरूको बारेमा प्रश्नहरूमा टिप्पणी गरेनन्, तर भने कि यो “बोइङसँग निरन्तर छलफल” मा छ र “गुणस्तर बढाउन र स्रोतहरूलाई सुव्यवस्थित गर्न उनीहरूले चालेका कदमहरूसँग पूर्ण रूपमा मिल्दोजुल्दो छ।”
बोइङको समस्याले विश्वव्यापी रूपमा एयरलाइन्सहरूलाई असर गरेको छ। अमेरिकी बजेट क्यारियर साउथवेस्ट एयरलाइन्स, जसले पूर्ण-बोइङ फ्लीट सञ्चालन गर्दछ, ले आफ्नो इतिहासमा पहिलो पटक कम्पनीव्यापी कामदारहरूलाई छुटाउनु पर्यो, आंशिक रूपमा डेलिभरी ढिलाइका कारण। यद्यपि, प्रमुख अमेरिकी क्यारियरहरूद्वारा गरिएको बन्द-ढोका विद्रोहले गत वर्ष सीईओ डेभिड काल्हौनको राजीनामा दिएपछि धेरैजसो एयरलाइन्स कार्यकारीहरूले बोइङको प्रत्यक्ष सार्वजनिक आलोचनाबाट बच्न सफल भएका छन्।
२०२३ मा २२० बोइङ विमानहरू अर्डर गर्ने अकासाको ठूलो प्रतिद्वन्द्वी एयर इन्डियाका सीईओ क्याम्पबेल विल्सनले यस हप्ता भने कि विश्वव्यापी विमान अभाव चार देखि पाँच वर्षसम्म रहनेछ र “हामी परिस्थितिको शिकार छौं।” तर धेरै सानो खेलाडीको रूपमा, विश्वको सबैभन्दा छिटो बढ्दो उड्डयन बजारमा विस्तारको गतिमा घाटामा रहेको वाहक अकासाको लागि दांव उच्च छ।
एयर इन्डिया र बजार नेता इन्डिगोको संयुक्त ९० प्रतिशतभन्दा बढी बजार प्रभुत्वको तुलनामा, देशको तेस्रो ठूलो एयरलाइन अकासाको घरेलु बजार हिस्सा मात्र ४.७ प्रतिशत छ।
गत वर्ष अकासाको राजस्व चार गुणा बढेर $३५६ मिलियन पुगेको थियो, तर यसको घाटा $८६ मिलियनबाट बढेर $१९४ मिलियन पुगेको थियो। एयरलाइन्स र विमान निर्माता बीचको तनावको संकेत गर्दै, मेहराले टाउन हलमा पाइलटहरूलाई जानकारी गराए कि अकासाका सीईओ दुबेले बोइङलाई “ठूला कार्यक्रम र पार्टीहरू” आयोजना गर्न बन्द गर्न र “उत्पादनमा ध्यान केन्द्रित गर्न” भनेका थिए।
दुबेले कुन कार्यक्रमहरूको बारेमा कुरा गरिरहेका थिए भन्ने कुरा स्पष्ट थिएन। सेप्टेम्बरमा हडताल सुरु हुँदा उद्योग कार्यक्रमहरूमा सहभागिता कम गर्न यसको व्यवस्थापनले आदेश दिएपछि नोभेम्बरमा चीनको सबैभन्दा ठूलो एयर शोमा बोइङको आधिकारिक उपस्थिति थिएन, यद्यपि यो गत महिना एयरो इन्डिया शोमा उपस्थित भएको थियो।
बोइङले रोयटर्सको प्रश्नहरूको जवाफ दिएन। अकासाका सह-संस्थापक घोष, पहिले इन्डिगोका अध्यक्ष, ले टाउन हललाई भने कि यसको फ्लीट आकार दोब्बर हुन १६ देखि २० महिना लाग्नेछ।
यसको अर्थ अकासासँग अक्टोबर २०२६ सम्ममा लगभग ५४ वटा विमान हुनेछन्, यद्यपि एयरलाइन्सले पहिले मार्च २०२७ सम्ममा ७२ वटा हुने अनुमान गरेको थियो।
भारतका वारेन बफेट भनेर चिनिने स्वर्गीय राकेश झुनझुनवालाको समर्थनमा सुरु भएको अकासाले भाडामा लिने काममा जुट्यो र आफ्नो सुरुवातको दुई वर्ष भित्र कतार र साउदी अरेबियाका लागि अन्तर्राष्ट्रिय मार्गहरू सुरु गर्यो। चुनौतीहरूको बाबजुद, अकासाले फेब्रुअरीमा भारतीय अर्बपति व्यवसायी अजिम प्रेमजीको लगानी शाखा र झुनझुनवालाको परिवारबाट अज्ञात रकममा नयाँ पूँजी जुटायो। उडानका लागि भाडामा लिइएका ७७५ पाइलटहरूमध्ये ६० प्रतिशत वा ४६५ जना “उडान घण्टा लग गर्न सक्षम छन्”, अकासाले भन्यो। यसको अर्थ विमानको अभावका कारण हाल ३१० पाइलटहरू ग्राउन्डेड छन्। अकासाले भन्यो, “बाँकी ३०० पाइलटहरूमध्ये धेरैजसोले २०२५ को अन्त्यसम्ममा उडान गर्न सक्षम हुनेछन्”, कसरी भनेर व्याख्या नगरी।
नाम न छाप्ने सर्तमा तीन पाइलटहरूले महिनौं अघि कम्पनीमा सामेल भएका र अझै पनि उडान नगरिरहेकाहरूमा व्यापक निराशा रहेको बताए। “म घरमै बसेर धेरै कमाइ गरिरहेको छु,” एक पाइलटले भने, जसले प्रोत्साहन हेर्न सक्दैनन् र करियरको प्रगति गुमाएका छन्, जुन दुवै उडान घण्टासँगै आउँछन्।
छोड्दा $४१,७०० को तालिम बन्ड पनि फिर्ता गर्न बाध्य हुनेछ। पाइलटहरूले महिनामा ४० घण्टा उडान गरेबापत श्रेणीको आधारमा $३५,००० देखि $१११,००० सम्मको आधारभूत वार्षिक तलब कमाउँछन्। अकासामा कर्मचारी लागत गत वर्ष तीन गुणा बढीले $९० मिलियन पुगेको छ। “अकासाले (पाइलट) संख्याहरूलाई कडाइका साथ हेर्नुपर्छ र आवश्यक परेमा, संख्या घटाउनुपर्छ,” स्टारएयर कन्सुका अध्यक्ष हर्ष वर्धनले भने।
-Reuters
