विश्वव्यापी चराहरूको संख्यामा चिन्ताजनक र व्यापक गिरावट आएको एक व्यापक अध्ययनले देखाएको छ। मुख्य रुपमा यसका लागि मानव गतिविधि दोषी छ, पर्यावरण र संसाधन को वार्षिक समीक्षा मा प्रकाशित प्रतिवेदन भन्छ। चराहरूको बासस्थानको ह्रास र जलवायु परिवर्तनदेखि लिएर, रसायनको प्रयोग र घरपालुवा जनावरहरूको प्रशस्ततासम्मका कुराहरु ले समग्र चराहरुको गिरावटमा भूमिका खेलेको देखिन्छ ।
“चराहरूको जनसंख्यामा हुने लगभग सबै परिवर्तनहरू प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रूपमा मानव व्यवहारसँग सम्बन्धित छन्”, मुख्य लेखक -अलेक्ज्याण्डर लीस,
समस्या के हो ?
अध्ययनले पत्ता लगायो कि लगभग आधा, ४८ प्रतिशत, अवस्थित चरा प्रजातिहरूको जनसंख्या घट्दै गएको शंका छ। ३९ प्रतिशत प्रजातिहरूको लागि, जनसंख्या स्थिर छ, जबकि ६ प्रतिशतले मात्र वृद्धिको संकेत देखाउँदछ, ७ प्रतिशत अझै अज्ञात छ। अन्वेषकहरूले विश्वका ११,००० ज्ञात चरा प्रजातिहरूको जनसंख्यामा परिवर्तनहरू बुझ्नको लागि प्रकृति संरक्षणको लागि अन्तर्राष्ट्रिय संघको रातो सूची को डेटा प्रयोग गरे। चराहरू पत्ता लगाउन, पहिचान गर्न र गणना गर्न सजिलो हुने भएकाले जनावरहरूको कुनै पनि समूहको तुलनामा चराहरू धेरै व्यापक रूपमा अध्ययन गरिन्छ। यसले उनीहरूको जनसंख्याको अवस्थालाई महत्त्वपूर्ण पारिस्थितिक सूचक बनाउँछ। चराहरूको अनुगमन पनि समग्र प्रकृतिको समीक्षा हो।
चराहरुको पतन हाम्रो प्राकृतिक संसारको पतनको संकेत हो।
यो किन भइरहेको छ ?
मानवीय कार्य ( दुवै प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष ( हालैका दशकहरूमा चराहरूको जनसंख्यालाई आकार दिएको छ। जंगली बासस्थानको विनाश, जलवायु परिवर्तन, कीटनाशक र अन्य प्रदूषकहरू, र मुसा जस्ता विदेशी प्रजातिहरूको परिचय, सबैले हानिकारक प्रभाव पारेको छ।
केही अवस्थामा, हामी सीधै चराहरूको शिकार गर्छौं वा तिनीहरूलाई घरपालुवा जनावरको रूपमा समात्छौं, जसले गर्दा धेरै प्रजातिहरूमा गिरावट आएको छ, लीज भन्छन्। अन्य परिस्थितिहरूमा, हामी हाम्रो घर, बाली, गाईवस्तु, वा हामीले चाहेको अन्य वस्तुहरूको लागि बाटो बनाउन तिनीहरूको बासस्थान मेटाउँछौं। हामीले विश्वव्यापी जलवायु प्रणाली परिवर्तन गरेर र तिनीहरूको इकोसिस्टममा विषाक्त यौगिकहरू प्रयोग गरेर अप्रत्यक्ष रूपमा चराहरूको जनसंख्यालाई पनि असर गर्छौं।
कुन प्रजातिहरू फस्टाउँदैछन् ?
रिपोर्टको चिन्ताजनक निष्कर्षहरूको बावजुद, त्यहाँ केही स्थानहरू र प्रजातिहरू थिए जसले सकारात्मक प्रवृत्ति देखेका थिए। यी मध्ये धेरै प्रजातिहरू सामान्यवादी चराहरू थिए, ली बताउँछन्, प्रजातिहरू जुन हाम्रो छेउमा र शहरहरू जस्तै हाम्रो मानव(प्रधान बासस्थानहरूमा बस्न सक्छन्। अर्को अपवाद पानी चराहरू बीच हो। युरोप र उत्तरी अमेरिकाको सिमसार क्षेत्रमा बसोबास गर्ने जनसंख्या सन् १९७० देखि १३ प्रतिशतले बढेको छ। यो आंशिक रूपमा साना सिमसार क्षेत्रहरूको पुनर्स्थापनाको कारणले भएको हो, जसले समान वृद्धिका लागि ठूलो क्षेत्र चाहिने वन र घाँसे मैदानहरू भन्दा जनसंख्यामा धेरै प्रभाव पार्छ।
के गर्न सकिन्छ ?
अध्ययनको निष्कर्षको बावजुद, लेखकहरूले दावी गर्छन् पक्षी संरक्षणको लागि आशा छ। लीजले चरा प्रजातिलाई लोप हुनबाट रोक्न संरक्षण प्रयास सफल भएको टिप्पणी गर्छन्। के अभाव छ जनसंख्यामा सामान्य गिरावट रोक्न। लीसले भने, हामीले वन्यजन्तुको लागि थप जमिन बचत गर्नको लागि सामाजिक(स्तरको व्यापार(अफमा संलग्न हुन आवश्यक छ।
समीक्षाले निष्कर्ष निकालेको छ कि मानव जनसंख्याको बढ्दो पदचिह्नले एभियन जैव विविधताको लागि सबैभन्दा खतराहरूको अन्तिम चालकलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ। पक्षीे को संरक्षणमा प्रगतिको कमीले सामान्यतया स्रोतसाधन वा राजनीतिक इच्छाशक्तिको कमीलाई प्रतिबिम्बित गर्दछ, के गर्नु आवश्यक छ भन्ने ज्ञानको कमीको पनि यसको अर्को कारण हो ।
