कुवेत : कुवेतका लागि भारतीय राजदूत डा आदर्श स्वैकाले पत्रकार सम्मेलनमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको हालैको कुवेत भ्रमण भारत–कुवेत सम्बन्धको इतिहासमा निर्णायक क्षण भएको बताए । “चार दशकमा पहिलो पटक भारतीय प्रधानमन्त्रीको यो भ्रमण दुई देशबीचको गहिरो सम्बन्धको प्रतीक मात्र होइन, सहयोगका प्रमुख क्षेत्रहरूलाई अगाडि बढाउनमा पनि महत्वपूर्ण थियो।”
भारतीय राजदूतले जोड दिए कि यस ऐतिहासिक भ्रमणको क्रममा मोदीले महामहिम अमिर, युवराज र महामहिम प्रधानमन्त्रीलाई भारत भ्रमणको औपचारिक निमन्त्रणा दिएका थिए, जसले सम्बन्ध सुदृढ गर्ने गहिरो प्रतिबद्धता झल्काउँछ।
भ्रमणले भारतीय राजदूतको स्वास्थ्य सेवामा विशेष गरी देशमा रहेका भारतीय औषधि कारखाना र अस्पतालहरू र भारतीय विश्वविद्यालयहरूको स्थानीय अध्याय खोल्ने सम्भावना देख्ने आशालाई जोड दियो। “हामी कुवेतमा भारतीय विश्वविद्यालय क्याम्पसहरूको स्थापनालाई हेर्न सक्छौं। हामी NBAQ सूचीमा भारतीय विश्वविद्यालयहरूको मान्यतालाई पनि हेरिरहेका छौं, जुन कार्य प्रगतिमा छ। हामी कुवेती कूटनीतिज्ञहरूलाई भारतीय विदेश सेवा एकेडेमीमा तालिम लिइरहेको पनि देख्नेछौं, जुन अहिले सुष्मा स्वराज इन्स्टिच्युट अफ फरेन सर्भिसको हिस्सा हो।
अन्तर्राष्ट्रिय र बहुपक्षीय ढाँचामा, राजदूतले औंल्याए कि दुबै पक्षले जीसीसीसँग स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताका लागि पहिले नै वार्ता गरिरहेका छन्। “हामीसँग भारत र GCC बीचको संयुक्त कार्य योजना पनि छ जबदेखि हामीले पहिलो पटक भारत-GCC विदेश मन्त्रीहरूको बैठक, यस वर्ष सेप्टेम्बरमा एक रणनीतिक संवादको स्थापना गर्यौं। र त्यसैले, (GCC-भारत सम्बन्ध) को सन्दर्भमा धेरै चीजहरू जारी छन्। त्यसैले, हामीलाई लाग्छ कि कुवेतको GCC को अध्यक्षतामा, हामी हाम्रो भारत-GCC सम्बन्धलाई थप गति दिनेछौं।”
उनले प्रधानमन्त्री मोदीको भ्रमणले द्विपक्षीय सम्बन्धलाई संस्थागत गर्न पनि महत्वपूर्ण कदम भएको बताए । ‘परराष्ट्रमन्त्री तहसम्मको सहकार्यका लागि संयुक्त आयोगको गठनले नियमित र संरचनात्मक वार्तालाई सुनिश्चित गर्नेछ। यसबाहेक, खाद्य सुरक्षा, लगानी, रक्षा, शिक्षा, संस्कृति र प्रविधि जस्ता महत्वपूर्ण क्षेत्रहरूमा केन्द्रित गरी सात नयाँ संयुक्त कार्य समूह घोषणा गरियो। यी पहलहरूले समसामयिक चुनौतिहरूलाई सम्बोधन गर्न र पारस्परिक लाभका लागि अवसरहरूको लाभ उठाउने साझा प्रतिबद्धतालाई प्रतिबिम्बित गर्दछ।
यसले प्रभावकारी रूपमा सुनिश्चित गर्दछ कि सहयोगका सबै पक्षहरू अब दुवै विदेश मन्त्रीहरूले निरीक्षण गर्नेछन्। “उदाहरणका लागि, द्विपक्षीय सम्बन्धको महत्वपूर्ण स्तम्भ भएको व्यापार विगत दशकमा १० अर्बदेखि १७ अर्ब डलरको बीचमा रहेको छ। तर, दुई देशका वाणिज्य मन्त्रालयबीच वार्ताका लागि कुनै संस्थागत ढाँचा बन्न सकेको छैन । त्यसैगरी, सम्बन्धित लगानी अधिकारीहरूबीच सञ्चारका लागि कुनै औपचारिक संयन्त्र नै थिएन ।”
राजदूतले आगामी अप्रिलमा दुई देशबीचको ऐतिहासिक सम्बन्धको २५० औँ वर्षगाँठको अवसरमा दूतावासले विविध कार्यक्रम आयोजना गर्ने घोषणा पनि गरे । यी कार्यक्रमहरूमा भारतीय प्राचीन वस्तुहरू, पाण्डुलिपिहरू, कागजी मुद्राहरू, टिकटहरू, र थपको प्रदर्शन हुनेछ।
-फतेन उमर द्वारा
जनवरी ०५, २०२५