Tuesday 15th October 2024

हमास ईजरायल युद्ध को परिणाम के हुन सक्छ ?


तोयानाथ उपेक्षित, हमासले अक्टोबर ७ मा जुन प्रकारको अप्रत्याशित लडाई ईजरायल माथि गरर्यो त्यसलाई विश्वले रुचाएन । केही ईश्लामी देशहरुले खुशी मनाए पनि सारा विश्वले त्यसलाई आतंककारी हमला नै भन्यो त्यसपछि ईजरायलको प्रतिक्रिया यसरी अगाडी बढयो जसलाई रोक्न अहिले सम्म कुनै पनि देश अगाडी बढन सकेको देखिन्दैन ।

त्यसो त ईजरायल माथि हुन सक्ने चौतर्फी हमलाको खतरा देखेको अमेरिकाले उति नै बेला आफ्नो बेडा र सैन्य दस्ता ईजरायलको नजिक को समुन्द्रमा तैनाथी गरिदियो र तेश्रो मुलुक ले यसमा हस्तक्षेप गरे त्यो अमेरिकालाई मान्य नहुने भन्दै उसले ईरान लक्षित बत्तव्य जारी गरर्यो । लगत्तै अमेरिकी राष्ट्रपति ले ईजरायलको भ्रमण गरे । उनकै पदचाप पछयाउदै व्रिटेन, फ्रान्स र जर्मनी पनि ईजरायलको दौडाहमा निस्कियो । यी सवैको मकसद थियो ईजरायललाई ढाडस दिनु र ईजरायलका छिमेकी देशहरुलाई खबरदारी गर्नु । जोर्डन, साउदी, ईरान, केही कडा रुपमा ईजरायलको विरुद्धमा खनिए तर लेबनान, ईजिप्ट, बहराईन, कतार, दुवई, ओमन को रुख औपचारिक विरोधमा सिमित छ । बरु उनीहरुले प्यालेस्टाईनको समर्थन लाई मानविय साहयतामा जोड दिई रहेका छन र ईजरायले युद्ध रोक्न पर्ने भनिरहेका छन । त्यसो त संयुक्त राष्ट्रसँघ, चीन, रुस लगायतका देशले अविलम्ब युद्ध रोक्न पर्ने बताई रहे पनि ईजरायल ले कसैको कुरामा ध्यान दिएको छैन । उसले हमास को पूर्ण रुपमा विनाश गर्ने कसम खाएर यसपटक मैदानमा उत्रिएको छ । जब सम्म हमासले प्यालेस्टाईन छाडदैन वा आत्मासमपर्ण गर्दैन तब सम्म युद्ध विराम पनि नहुने बताएको छ ।

ईजरायल ले भनेको छ युद्ध विराम गर्नु नै हमास सँग आत्मासर्मपण गर्नु सरह हो । यसको मतलब साफ छ की ईजरायल जुनसुकै मूल्य चुकाउन तयार छ तर युद्धविरामका लागि तयार छैन । ईजरायलको हवाई हमलाका क्रममा अहिले सम्म झण्डै ९ हजारको हाराहारीमा प्यालेस्टाईनीहरु मारिएका छन तर त्यो आँकडा लाई ईजरायल मान्न तयार छैन । बढाईचढाई गरेर अन्तराष्ट्रिय सहानुभूती र समर्थनका लागि देखाएको उसको आरोप छ । ईजरायल ले ३ देखि ४ हजार मानिस मारिएको बताउदै आएको छ । ईजरायलको डिफेन्स फोर्सको का अनुसार करिब हमास का १५ सय लडाकु मारिएका छन । यसको मतलब उसकै भनाईलाई जायज मान्ने हो भने पनि करिब ३ हजार सर्वसाधारण ४ साता भित्र मारिएको देखिन्छ । अक्टोवर ७ मा ईजरायल माथि हमासले गरेको आक्रमणमा १४ सय ईजरायली र त्यहाँ रहेका विदेशी मारिएका छन । हमासले सोही दिन करिब २३० भन्दा बढी लाई आफ्नो कव्जामा लिएको छ ।

चालिस बर्ग किलोमिटर को क्षेत्रमा फैलिएको घना आवाधीको गाजा पट्टीमा २३ लाख मानिस बस्दछन । यो संसारकै घना आवाधी भएको क्षेत्रहरु मध्येमा पर्दछ जहाँ ईजरायलको बमबारी यति धेरै भईसकेको छ की लगभग आधा भवनहरु कुनै न कुनै रुपमा क्षति भईसकेका छन । शुरुका केही दिन हमासका ठेगानाहरु भन्दै विना सूचना बामबारी गरेको ईजरायल ले त्यसपछिका दिनमा भने जहाजबाट पर्चाहरु छरेर , मोवाईलमा म्यासेज र विधुतिय प्रचार प्रसार गरेर उत्तरी गाँजाबाट मानिसहरुलाई दक्षिणतर्फ जान भनिरहेको छ । आधा मानिस उसले भने अनुसार दक्षिणतर्फ गए पनि आधा मानिसले उत्तरी गाँजामा रहेका आफ्ना घरहरु छोडेका छैनन ।

ईजरायलले गाजालाई सवैतिरबाट घेराबन्दिमा राखेको छ कसैलाई पनि देश छाड्ने अनुमति दिएको छैन । उसले हमास नभागोस भनेर यसो गरिएको हो तर हमास ले तिनै मानिसहरुको भिडभाड लाई प्रयोग गर्ने गरेको ईजरायलको आरोप छ । अस्पताल, मस्जिद, स्कुल, र शरणार्थी क्याम्प लाई लडाकुले प्रयोग गरेर मानव ढालको आडमा लुकेको भन्दै आएको छ । यसर्थ उसले ती ठेगानाहरुमा समेत अन्धाधुन्ध हवाई हमला गर्दै आएको छ । ईजरायली हवाई हमलामा सर्वसाधरण, महिला र बच्चाहरु मारिएको प्रति अन्तराष्ट्रिय जगतले आलोचना र निन्दा गर्दै आएको छ ।

गाजामा करिब १३ सय सुरुंगमा सुरक्षित बसेका हमास लडाकुहरुले सुरुंगबाट नै ईजरायलमा मिसायल प्रहार गर्न छाडेका छैनन । उनीहरुले ईजरायली सेनाको स्थलगत कारबाहीको पनि प्रतिरोध गरिरहेका छन । ईजरायलले स्थलगत आक्रमण थाले यता एकै दिन एउटै क्षेत्रमा ११ ईजरायली सेना हमासद्धारा मारिएका छन । यसले के देखाउछ भने हमासको गोरिल्ला युद्ध शैलीको प्रत्याक्रमण ईजरायलका लागि फलामको चिउरा चपाउनु सरह भएको छ । यसले के देखाउछ भने यो लडाई पनि लामो समय चल्न सक्छ । यदि यसो भयो भने मर्ने सर्वसाधारण नागरिकको संख्या बढने छ ।

प्यालेस्टाईन का नागरिकहरुलाई वरिपरीका देशहरुले आफ्नो देशमा शरण दिन बाट रोकेका छन । उनीहरुका लागि कहि पनि सुरक्षित स्थल छैन । वरिपरीबाट थुन्ने र आकाशबाट बम बर्षाउने कार्यले प्यालेस्टाईनी जनता अहिले ठुलो विपत्तिको सामना गरिरहेका छन । यसक्रममा प्यालेस्टाईनमा काम गर्ने संयुक्त राष्ट्रसघका कर्मचारी मात्र २ दर्जन भन्दा धेरैको मृत्यु भएको छ भने दर्जनौ पत्रकारहरु र मानवअधिकार कर्मीहरु समेत मारिएका छन ।

ईजरायलमाथि अफ्रिका महादेश यमनबाट हुती विद्रोहीले, लेबनानबाट हजबुल्ला र सिरियाबाट जिहादी समुहले समेत आक्रमण गरिरहेका छन । यी सवै शक्तिहरुको पछाडी ईरानको हात रहेको बताईन्छ । ईरान आफै भने युद्धमा संलघन छैन । उसलाई प्रोक्सी वार गरेको आरोप लाग्दै आएको छ । बेलाबेलामा ईरान ईजरायललाई चेतावनी पनि दिदै आएको छ । यस युद्धमा कुनै पनि देश प्रत्यक्ष सामेल भएको खण्डमा यो लडाई क्षेत्रिय युद्धमा रुपान्तरण हुन सक्दछ । यो खतरा नहोस भनेर अरब मुलुक पनि चनाखो छन । यसको फाईदा ईजरायलले भने उठाई नै रहने छ । अर्को देश यस युद्धमा सामेल नहुदै हमास लाई खतम गर्ने ईजरायलको योजना छ । यसो भयो भने उसलाई ईरान, सिरिया, लेबनान लगायतका देशबाट हुन सक्ने हमलाको प्रतिकार गर्न सजिलो हुने छ ।

गाजामा शरण लिएर बसका हजारौ विदेशी आप्रवासीहरु विस्तारै बाहिरिएका छन तर दोहरो नागरिकता हुनेहरुलाई बाहिरिन दिएको छैन । आजै मात्र ईजिप्टको बोर्डर मा रहेको रफाह चेक पोईन्ट समेत खोलिएको छ । तर त्यहाँ बाट सिमित संख्यामा मात्र बाहिरीन दिएको छ । ईजिप्ट वा जोर्डन वा लेवनान कुनै पनि देश ले प्यालेस्टाईनीहरुलाई शरण दिन चाहादैनन । उनीहरुलाई लाग्छ की एक पटक दिएको शरण ले त्यो बोझ सधैका लागि थपिने छ । पुन उनीहरुको वापसीका लागि ईजरायल कहिल्यै तयार हुने छैन भन्ने उनीहरुले बुझेका छन । ईजरायल ले लडाई प्यालेस्टाईनी जनतासँग नभएको भने पनि उनीहरुले त्यस कुरालाई पत्याएका छैनन । हमास को अन्त्य मात्र ईजरायलको चाहाना हो भन्ने कुरा ईजरायल ले बताउदै आए पनि उनीहरु मान्ने पक्षमा छैनन । ईजरायलले विस्तारै प्यालेस्टाईनी भूमी अतिक्रमण गर्दै लगेको ईतिहास का कारण अब ईजरायल ले युद्ध जितेमा प्यालेस्टाईन भन्ने देश नै नरहने उनीहरुको बुझाई छ । यसो भयो भने आफ्ना देशमा रहेका शरणर्थी पाल्ने जिम्मा सधैभरीका लागि आईलाग्ने छ । बास्तबमा ईजरायलको भित्री उद्देश्य यहि नै हो । उसले गरेको बमबारी को मकसद पनि यहि नै हो की प्यालेस्टाईनीहरुले गाजापट्टी छाडेर सधैका लागि छिमेकी देशहरुमा जाउन । प्यालेस्टाईन रहे सम्म ईजरायलले चैनको सास फेर्न नसक्ने उनीहरुको बुझाई छ । सारा ईश्लामीक देशहरुले प्यालेस्टाईन लाई दिने मद्धत को दुरुपयोग भएको र ईजरायल विरुद्ध हतियार र मिसायल खरिदमा खर्च भएको उसले बुझेको छ ।

अत यो युद्ध सोचे भन्दा लामो हुने ईजरायलको अनुमान गलत छैन । प्यालेस्टाईन लाई जडबाट नै मेटाउने उसको मनसुवा र यसो हुन नदिने अरब ईरान, टर्की, सिरियाको चाहाना का विच युद्ध चलिरहने देखिन्छ । यो युद्धमा तेश्रो देशको संलघनता भएन भने ईजरायलले जित्नेछ , भएमा क्षेत्रीय युद्धमा परिणत भएर सारा अरब मुलुकहरुमा ठुलो संकट आउन सक्दछ ।


सम्बन्धित शीर्षकहरु

मुलुकको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भैरहवास्थित गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा तीनभन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्सले उडान सञ्चालन गर्ने भएका छन् । निर्माण सम्पन्न…

विवादास्पद इस्लामिक प्रचारक जाकिर नाइक हाल पाकिस्तानमा छन् र पाकिस्तानी जनताले उनलाई कडा निशाना गरिरहेका छन्। कतिपय पाकिस्तानी पत्रकार, प्रोफेसर…

बंगलादेशको एउटा मन्दिरमा भएको चोरी र पूजा मण्डपमा आक्रमणको घटनाको भारतले कडा निन्दा गरेको छ। भारतीय विदेश मन्त्रालयले यसलाई ‘दुःख’…

प्रतिकृयाहरू
...