नयाँ नयाँ उपकरणहरू हाल विकसित भइरहेका छन् जसले हाम्रो मिल्की वे ग्यालेक्सीमा जीवनको खोजलाई सुपरचार्ज गर्नेछ । मिल्की वेमा सम्भावित सयौं अरबौं एक्सोप्लानेटहरू छन र तिनीहरूमध्ये धेरैमा जीवनको लागि उपयुक्त अवस्थाहरू हुने सम्भावना छ । हामीले अहिलेसम्म मंगल ग्रहमा जीवन फेला पारेका छैनौं, तर एक शताब्दीको अर्को चौथाई भित्रमा सौर्यमण्डल बाहिरका ग्रहहरूमा यसको प्रमाण पत्ता लगाउन सक्ने अनुसन्धानकर्ताको विश्वास छ।
स्विट्जरल्याण्डको संघीय टेक्नोलोजी इन्स्टिच्युट ईटीएच जुरिचका एस्ट्रोफिजिसिस्ट साशा क्वान्जले युनिभर्सिटीको नयाँ सेन्टर फर द ओरिजिन एन्ड प्रिभेलेन्स अफ लाइफको भर्खरै उद्घाटन समारोहमा ती टिप्पणी गरे । सेप्टेम्बर २ मा एक प्रेस ब्रीफिंगमा बोल्दै, क्वान्जले अहिले काममा रहेका टेक्नोलोजी परियोजनाहरूको विस्तृत विवरण दिए जसले अन्वेषकहरूलाई अन्ततः ब्रह्माण्डमा हामी एक्लै छौं कि छैन भन्ने प्रश्नको जवाफ दिन सक्षम बनाउन सक्छ ।
१९९५ मा, मेरो सहकर्मी र नोबल पुरस्कार विजेतो डिडियर क्वेलोजले हाम्रो सौर्यमण्डल बाहिर पहिलो ग्रह पत्ता लगाए, क्वान्जले ब्रीफिंगको क्रममा भने । आज, ५,००० भन्दा बढी एक्सोप्लानेट को पहिचान भईसकेको छ । र हामी तिनीहरूलाई दैनिक क्रमस थप अध्यायनका आधारमा थप कुरा पत्ता लगाउदै जानेछौ । मिल्की वे ग्यालेक्सीमा रहेका १०० अर्बभन्दा बढी ताराहरूमध्ये प्रत्येकमा कम्तीमा एउटा सहयात्री ग्रह अर्थात पृथ्वी जस्तै ग्रह छ भनी खगोलविद्हरूले विश्वास गर्ने भएकाले त्यहाँ धेरै अन्य ग्रहहरू पत्ता लगाउन हामी व्यग्र छौ । यसले ठूलो संख्यामा एक्सोप्लानेटहरूको लागि हामीलाई जान्ने अवसर दिन्छ । जसमध्ये धेरै जसो पृथ्वी जस्तै छन क्वान्जले थपे । र तिनीहरूको होस्ट ताराहरूबाट सही दूरीमा जीवनका लागि त्यहाँको अवस्था छ र तिनमा तरल पानी छ भन्ने मा हामी निश्चिन्त छौ ।
हामीलाई थाहा छैन कि यी स्थलीय ग्रहहरूमा वायुमण्डल छ कि छैन र यी वायुमण्डलहरू के ले बनेका छन क्वान्जले भने । हामीले यी ग्रहहरूको वायुमण्डलको अनुसन्धान गर्न आवश्यक छ । हामीलाई यी ग्रहहरूको तस्बिरहरू लिन अनुमति दिने एक अवलोकनात्मक दृष्टिकोण चाहिन्छ । जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप टोलीले टाढाको ताराको परिक्रमा गरिरहेको एक्सोप्लानेटको वेबको पहिलो प्रत्यक्ष चित्र जारी गरेको एक दिन पछि यो ब्रीफिंग भएको थियो । HIP 65426 b सिस्टम मा रहेको बृहस्पतिको आकारको १२ गुणा, १०० सूर्य बराबर को ग्रहले आफ्नो अभिभावक तारा लाई धेरै टाढाबाट परिक्रमा गर्दछ । यति विशाल ग्रह त हामीले देख्यौ तर त्यो सिस्टम मा पृथ्वी जस्ता कयौ ग्रहहरु हुन सक्छन तिनलाई पत्ता लगाउने चुनौती हामीलाई छ । त्यसका लागि अधिकतम आधुनिक प्रविधी पनि चाहिन्छ ।
जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप, जो एक्सोप्लानेटहरू अध्ययन गर्न होइन तर ब्रह्माण्डको सबैभन्दा पुरानो ताराहरू खोज्नको लागि बनाइएको थियो, पहिले नै ती मध्ये धेरैको वायुमण्डलमा कार्बन डाइअक्साइड र पानी पत्ता लगाउने सहित एक्सोप्लानेट अनुसन्धानमा सफलताहरूको स्ट्रिङ प्रदान गरिसकेको छ अहिले को हामीसँग भएको वेब क्यामराहरु त्यहाँ र त्यति धेरै पर रहेका साना ग्रहहरुको सतहमा रहेको तरल पानी का कुरा हेर्न सक्षम छैन । त्यसका लागि अझै धेरै शक्तिशाली उपकरण निर्माण गर्न पर्ने हुन्छ ।
यद्यपि, जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपको क्षमताहरूमा यो खाली ठाउँ भर्ने एकमात्र उद्देश्यका साथ नयाँ उपकरणहरू पहिले नै निर्माण भइरहेको छ । क्वान्ज र उनको टोलीले मिड(इन्फ्रारेड ईएलटी इमेजर र स्पेक्ट्रोग्राफ (METIS) को विकासको नेतृत्व गरिरहेका छन् यो आफ्नो प्रकारको पहिलो उपकरण हो जुन एक्स्ट्रिमली लार्ज टेलिस्कोप (ELT) को भाग हुनेछ । हाल चिलीमा युरोपेली दक्षिणी अब्जर्भेटरी द्वारा निर्माण गरिँदैछ, (ELT) एक पटक यस दशकको अन्त्यतिर पूरा भएपछि, १३० (फुटचौडा ४० मीटर मिरर फिचर गर्नेछ, जसले यसलाई संसारको सबैभन्दा ठूलो अप्टिकल टेलिस्कोप बनाउनेछ ।
उपकरणको प्राथमिक लक्ष्य पृथ्वीसँग मिल्दोजुल्दो, सबैभन्दा नजिकको ताराको वरिपरि पार्थिव ग्रहको पहिलो तस्विर लिनु हो, क्वान्जले भने । तर हाम्रो दीर्घकालीन दृष्टि भनेको केही ताराहरूका लागि मात्र होइन दर्जनौं ताराहरूको लागि, र दर्जनौं स्थलीय एक्सोप्लानेट्सको वायुमण्डलको अनुसन्धान गर्नु हो ।
क्वान्ज स्वीकार्छन् कि METIs उपकरण अझै पनि सौर्यमण्डल बाहिरको ग्रहमा जीवनको संकेतहरू उठाउन नसक्ने हुन सक्छ । जमिनमा आधारित टेलिस्कोप, जस्तै ELt पृथ्वीको वायुमण्डलको हस्तक्षेपसँग लड्नु पर्छ, जसले टाढाको संसारहरू ढाकेको वायुमण्डलको रसायन विज्ञानको मापनलाई तिरस्कृत गर्दछ । र Webb ले कार्य गर्न पूर्ण रूपमा तयार नभएकोले, ठूलो प्रश्नको जवाफ दिनको लागि पूर्ण रूपमा नयाँ मिशन आवश्यक हुनेछ क्वान्जले भने, पहिले नै युरोपेली अन्तरिक्ष एजेन्सी (ESA) को सहयोगमा छलफल भइरहेको छ LIFe\ (Exoplanets को लागी ठूलो इन्टरफेरोमिटरको लागि भनिन्छ, २०१७ मा परिकल्पना गरिएको मिसन, हाल यसको प्रारम्भिक अध्ययन चरणमा छ र अहिलेसम्म भएको छैन ।
