तोयानाथ उपेक्षित, धनी देशको प्रयोग हाम्रो जस्तो गरिब मुलुकका लागि कथा जस्तो मात्र होलान तर कतिपय कुराहरु भने अनुकरणीय र गर्न सकिने छन भने तिनको अध्यायन गरेर हामीले पूर्व तयारी गर्न र संक्रमण पछि उसको सामाजिक जीवनको रक्षा गर्न सक्दछौ ।
कोरोनाले देशको राज्यसंयन्त्र कोल्याप्स नभईसकेको अवस्थामा हतास भएर अघि बढ्नु अरु समस्या निम्त्याउनु जस्तै हो । हामी ले त्यही गरिरहेका छौ । जम्मा जम्मी ५ जना संक्रमित फेला परेको अवस्थामा हाम्रो सरकारको लागि कोकोहला र मिडियाका लागि खुराक बन्नु दुःखद कुरा हो । नागरिकलाई सचेत गराउने र सामाजिक दुरी कायम गर्ने कुरा राम्रो भईरहेको छ । यसको पालना शहर बजारमा जति हुन पर्ने हो त्यो भईरहेको छैन बरु गाउँमा त्यति जरुरत नभए पनि राम्रो पालना भईरहेको सुन्न पाईन्छ । शहर आफूलाई सचेतहरुको बस्ती पनि ठान्छ, सभ्य पनि मान्छ तर त्यहाँ त्यस्तो दावी पुष्टि हुने गतिविधी पटक्कै भएका देखिन्दैनन ।
म यहाँ कुवेत सरकारले कोरोनासँग कसरी जुझिरहेको छ ? त्यसलाई हाम्रा आँखाले के देखिरहेका छन र समाचारमा कसरी प्रस्तुतहुन्छन घटनाहरु त्यसलाई यहाँ राख्ने अनुमति चाहान्छु ।
१. कोरोना संक्रमणको आशंका भएकाहरुले वा तिनका नजिकका मानिसले हट लाईन प्रयोग गरेर खबर दिन सक्छन । यति भए पछि उनीहरुलाई एम्बुलेन्स आएर लान्छ ।
२. त्यो मानिसको विमार कोरोना नै हो भन्ने पुष्टि भए पछि उसको अघिल्ला दिनहरुको दिनचर्या लाई केलाईन्छ र संक्रमणको संंभावित सवै घेरामा निगरानी बढाईन्छ ।
३. उ बसेको घर लक डाउनमा पर्दछ । त्यस घरमा जो छन तिनलाई त्यहि कैद गरिन्छ । कम्पनी को आवासिय भवन भए त्यहाँ जति सय मानिस भए पनि उनीहरु अनिवार्य १४ दिने क्वारेन्टाईनमा पर्दछन । दिनहु एक मेडिकल टिम आउछ र तापक्रम मापन गर्दछ । ती मध्ये कसैको तापक्रम बढि देखिए उठाएर लैजान्छ । यसरी क्वारेन्टाईन अवधी पुरा भए पछि पुन स्वास्थ्य जाँच गरेर मात्र उनीहरु लाई स्वतन्त्रताको अनुमति मिल्दछ ।
४. जो मानिस कोरोना संक्रमित हो उसको राष्ट्रियता मात्र खुलाईन्छ । उसको नाम, विल्डिंग, काम गर्ने कम्पनी को नाम केही पनि सार्वजनिक गरिन्न र सरकारले सार्वजनिक नगरेको कुरा लाई कसैले सामाजिक सञ्जालमा वा व्याक्तिगत रुपमा भनेको पाईएमा कडा सजायको भागी हुन पर्दछ ।
५. बाहिरबाट कुवेत विमान स्थलमा आएको सवैले अनिवार्य सरकारी क्वारेन्टाईनमा १४ दिन विताउनै पर्दछ ।
६. स्थल मार्ग सवै शिल गरिएका छन कसैले आउनै पाउदैन ।
७. आफू जुन ठाउँमा रहेको हो त्यो भन्दा अर्को क्षेत्रमा गएर उसले कुनै पनि खाद्य कुरा खरिद गर्न पाउदैन । यसले गर्दा उसको सोसियल डिस्टेन्स सिमीत पार्दछ ।
८. सार्वजनिक बस सेवा ठप्प पारिएको छ र टयाक्सी सेवा पनि बन्द गरिएको छ जसले गर्दा सर्वसाधारण टाढा टाढा जान सक्दैनन ।
९. मोटरसाईकल वा साईकल बाट यहाँ कसैले यात्रा गर्ने भन्ने हुदैन । मोटर साईकल रेष्टुरेन्टले खाना डेलिभरी गर्न मात्र प्रयोग गर्दछन । यसर्थ साईकल वा मोटरसाईकल यहाँका लागि यातायातको साधान होईन ।
१०. कसैले पनि कुनै कार्यालय वा सुपर मार्केटमा पस्दा माक्स वा हेण्ड ग्लोभस को प्रयोग गरेको छैन भने उसलाई त्यहाँ छिर्ने अनुमती हुदैन यसमा कडाई गर्ने क्रम बढदो छ ।
११. हरेक कम्पनीका सवारी साधन, अफिस र क्याम्पहरुलाई सानिटाईज गर्न भनिएको छ र प्रत्येक ले ढोकामा नै सानिटाईजर को डिस्पेन्सर राखिदिएका छन ।
१२. प्रत्येक दिन २ साताका लागि मार्च २२ बाट साँझ ५ बजे लागु हुने र विहान ४ बजे सिद्धिने गरी करफयु लगाईएको छ । त्यस समयमा कसैलाई सडकमा निस्किएको पाए पक्राउ गरेर डिर्पोट, जेल र जरिमानाको व्यवस्था गरिएको छ ।
१३. लक डाउनमा सवैले हिडडुल गर्न पाउछन, भिडभाड हुने ठाउँहरु सवै बन्द भएका ले उनीहरुको हिडाई काम विशेषको मात्र हुन्छ । सामान खरिद गर्न वा काम गर्न ।
१४. सार्वजनिक स्थलहरु जस्तो पार्क वा सि साईड र चिडिया खाना तथा होटल, रेष्टुरेन्ट, सिनेमा, खेल मैदान, ठुला महलहरु सवै बन्द गरिएका छन जहाँ मानिसहरुको घनत्व धेरै हुने गर्दछ ।
१५. लक डाउन र करफ्यु फरक कुरा हुन भन्ने प्रष्ट छुटिन्छ । लक डाउनमा दैनिक सवैको सामान्य तवरमा चलिरहेको हुन्छ जब करफयुको समय हुन्छ सडकमा चरोमुसो देख्न पाईन्न । त्यही समयमा सडक र गल्लीहरुमा सरकारले सानिटाईज गर्न शुरु गर्दछ ।
हाम्रो देशमा के भईरहेको छ त ?
१. कोरोना संक्रमणलाई मजाक बनाउने, त्यसको खिल्ली उडाउने, भ्रम फैलाउने, अटेरी गर्ने र कालो बजारी गर्ने व्यस्तता बढेको जस्तो देखिन्छ ।
२. कोरोनाको कहर लाई कतै राजनैतिक दाउँपेच बनाउने कतै यसलाई मौका छोपेर भ्रष्टचार गर्ने ।
३. जुनसुकै विमारलाई पनि तातोतातो खबर बनाएर कोरोना मिसाई दिने । सामान्य मानिसलाई संक्रमित भनेर प्रचार गरिदिने । अस्पतालहरुले ज्वरो भन्ने वित्तिकै उपचार गर्नै नमान्ने ।
४. विदेशबाट आउनेहरुलाई विमानस्थलमा चेक जाँच राम्रो सँग नगर्ने सयौको सम्पर्क हुदै घर सम्म पुग्दा पनि वास्ता नगर्ने अनि अहिले उसको घरमा रातो झण्डा गाडने, समाजबाट अलग गराउने चलनलाई बढुवा दिने ।
५. कोरोना संक्रमितको नाम ठेगना सार्वजनिक गरेर हल्ला बढाउने तर निगरानी र सर्तकता मा ध्यान कम दिने ।
६. पीपीई, मेडिसीन र स्वस्थ्य उपकरणको बारेमा खासै चासो नदिने । डाक्टर नर्सहरुलाई कोरोनाको उपचारको लागि मनोवल उकास्ने कुनै कार्यक्रम र तालिमको व्यवस्था नगर्ने बरु उल्टै धम्की दिने ।
७. भुकम्पका बेला आएका तम्बुहरु निकालेर आईसोलेसनका लागि भन्दै थुप्रै गोठहरु बनाउने अनि फोटाहरु सार्वजनिक सञ्जालमा हालेर ठुलै उपलब्धी गरेको ठान्ने र प्रचार गर्ने ।
८. विमानस्थलको बाटो रोकिए पनि भारतबाट आएकाहरुलाई यथोचित निगरानी नगर्दा खतरा झन बढदैछ भनेर तराईलाई जागरुक बनाउन यथोचित पहल नभएको ।
