डुमामा विद्रोही समूहका कमाण्डर अहमद ताहाले सिरियाली अन्तरिम सरकार र अहमद अल-शारा रणनीतिक रूपमा (रूसको बारेमा) सोच्न चाहन्छन् भन्ने कुरा बुझेको बताउँछन्।
सिरियाका पूर्व शासक बसर अल-असदको नेतृत्वमा रहेको सिरियाली सरकारले भूमध्यसागरको तटमा रुसलाई ४९ वर्षका लागि दुईवटा सैन्य अड्डा दिने सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेको थियो। गत डिसेम्बरको सुरुमा सिरियामा असद शासनको पतनपछि रुसले बसर अल असद र उनको परिवारलाई आश्रय दिएको थियो । सिरियाको अन्तरिम सरकारका प्रमुख अहमद अल-शाराले हालै बीबीसी न्यूज इन्टरनेशनलका सम्पादक जेरेमी बोवेनलाई अन्तर्वार्ता दिएका थिए। यसमा उनले रुसी सेनालाई सिरियामा बस्न अनुमति दिन अस्वीकार नगर्ने बताएका छन् । शाराले दुई देशबीचको सम्बन्ध दीर्घकालीन र रणनीतिक रूपमा महत्वपूर्ण रहेको बताए । यस समयमा, रूसी विदेश मन्त्री सर्गेई लाभरोभले तुरुन्तै अहमद अल-शाराको टिप्पणीलाई प्रतिक्रिया दिए।
उनले भनेका थिए, “मैले ध्यान दिनु पर्ने थियो कि सिरियाली सरकारका प्रमुख अहमद अल-शाराले हालै बीबीसीसँग कुरा गरे। आफ्नो अन्तर्वार्तामा उनले रुससँगको सम्बन्धलाई दीर्घकालीन र रणनीतिक भएको बताए।” सर्गेई लाभरोभले भनेका थिए, “हामी पनि उनीहरुको जस्तै विचार राख्छौं। हाम्रा सिरियाली साथीहरूसँग धेरै समानताहरू छन्।” यसैबीच, रक्षा विश्लेषक र सेवानिवृत्त सिरियाली सेना जनरल टर्की अल हसन भन्छन् कि रसियासँग सिरियाको सैन्य सहयोग असद शासनको अघिल्लो हो। उनले भने, “आफ्नो स्थापनाकालदेखि नै सिरियाली सेनालाई पूर्वी देशहरूबाट हतियारहरू प्रदान गरिएको छ। विशेष गरी सोभियत संघ र अहिले रुसको सहयोगमा।” हसन भन्छन् कि वास्तवमा आज सिरियाली सेनामा उपलब्ध लगभग सबै उपकरणहरू सोभियत संघ वा रुसले बनाएका छन्। सिरियाली सेनासँग पहिलेदेखि नै रुसी हतियार छ ।
रुसबाट सिरियामा हतियार आपूर्ति जारी छ
रुसी अनुमान अनुसार सन् १९५६ देखि १९९१ सम्म सिरियाले रुसबाट करिब ५ हजार ट्याङ्क, १२ सय फाइटर प्लेन, ७० जहाज र अन्य धेरै उपकरण र हतियार प्राप्त गरेको थियो। उनीहरुको मूल्य २६ सय करोड डलरभन्दा बढी रहेको बताइएको छ । 1991 मा सोभियत संघ पतन हुँदा, सिरियाले यस उपकरणको लागि आधा भन्दा बढी रकम भुक्तानी गरेको थिएन। तर 2005 मा, राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले सिरियाको 73 प्रतिशत ऋण माफ गरे। त्यसपछि रुसले हतियार आपूर्ति जारी राख्यो।
अब नयाँ सिरियाली सरकारले सेनाको पुनर्निर्माण गर्नुपर्नेछ वा सेनालाई पूर्ण रूपमा पुनः हतियार दिनुपर्नेछ। नत्र उनीहरूले हतियारका लागि रुसमाथि भर पर्नु पर्नेछ। यसका लागि दुई देशबीच कुनै न कुनै किसिमको सम्बन्ध स्थापना गर्नुपर्ने अल हसन बताउँछन् । रुसका लागि, यसको टार्टस नौसेना आधार र ह्मिमिम एयर बेस अफ्रिकामा आफ्नो उपस्थिति कायम राख्न महत्त्वपूर्ण छ। रुसका लागि यो एयरपोर्ट लिबिया, सेन्ट्रल अफ्रिकन रिपब्लिक, माली र बुर्किना फासोमा यसको उपस्थितिको लागि महत्त्वपूर्ण छ।
आम सिरियाली जनता अहिले युद्धको अन्त्यको आशामा छन्। उही समयमा, केही व्यक्तिहरू विश्वास गर्छन् कि रूसको उपस्थितिले उनीहरूको देशमा शान्ति कायम गर्न मद्दत गर्न सक्छ। “हामी रुसीहरूलाई हाम्रो देश र हाम्रो सेनालाई बलियो बनाउन स्वागत गर्छौं,” सिरियाली परम्परागत चर्चका पादरी इग्नाटियस अफ्रिम द्वितीय भन्छन्। उनी भन्छन्, ‘प्रश्न यो छ कि रुसले सिरियाको नयाँ सरकारलाई के दिन सक्छ र सिरियाको नयाँ सरकारले राजनीतिक र सैन्य सहयोगका लागि के गर्न सक्छ ? यस प्रश्नको जवाफमा टर्की अल हसन भन्छन्, “भविष्यमा यी प्रश्नहरूको जवाफमा दुई देशबीचको सम्बन्ध निर्भर हुनेछ।”
-BBC को लागि सामूहिक न्यूजरूम द्वारा प्रकाशित।
