पाकिस्तानको ब्यालेस्टिक मिसाइल कार्यक्रमलाई लिएर अमेरिकाको आशंका बढ्दै गएको छ ।
पहिलो पटक अमेरिकी प्रशासनका एक वरिष्ठ अधिकारीले पाकिस्तानले अमेरिकालाई पनि निशाना बनाउन सक्षम हुने ‘प्रभावी मिसाइल प्रविधि’ विकास गरेको औपचारिक रूपमा दाबी गरेका छन् ।
अमेरिकी थिंक ट्याङ्क कार्नेगी एन्डोमेन्टको ब्यानरमा आयोजित कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनका उप राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले भने कि पाकिस्तानले लामो दूरीको मिसाइल प्रणाली र अन्य हतियारहरू विकास गरेको छ जसले यसलाई ठूला रकेट मोटरहरूबाट परीक्षण गर्न अनुमति दिन्छ ।
उनी भन्छन्, “यदि यो क्रम जारी रह्यो भने, पाकिस्तानले अमेरिका लगायत दक्षिण एसिया बाहिर आफ्नो लक्ष्यलाई लक्षित गर्ने क्षमता राख्छ र यसले पाकिस्तानका संस्थाहरूमा वास्तविक प्रश्न खडा गर्छ।”
अमेरिकाका उपराष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारको यो बयान दुई दिनअघि पाकिस्तानको आणविक हतियारयुक्त लामो दूरीको ब्यालिस्टिक मिसाइल कार्यक्रमसँग जोडिएका चार संस्थामाथि प्रतिबन्ध लगाएको बेला आएको हो । यसमा राष्ट्रिय विकास कम्प्लेक्स (NDC), यो मिसाइल कार्यक्रमको निगरानी गर्ने सरकारी संस्था समावेश छ।
अमेरिकाको सम्भावित खतराबारे कुरा गर्दै अमेरिकाका उप राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार जोन फिनरले परमाणु हतियार भएका र अमेरिकालाई प्रत्यक्ष निशाना बनाउने क्षमता भएका देशहरूको सूची सानो रहेको बताए। अमेरिकाका त्यस्ता विरोधीहरू रुस, उत्तर कोरिया र चीन हुन् ।
उनका अनुसार, “पाकिस्तानले उठाएका कदमलाई अमेरिकाका लागि खतराको रूपमा नहेर्नु हामीलाई गाह्रो हुनेछ। म लगायत हाम्रो प्रशासनका वरिष्ठ अधिकारीहरूले पाकिस्तानका वरिष्ठ अधिकारीहरूसँग यो चिन्ता बारम्बार उठाएका छन्।”
अमेरिकी उप राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारले पाकिस्तान लामो समयदेखि अमेरिकाको साझेदार रहेको र आफू पनि पाकिस्तानसँग साझा हितमा काम गर्न चाहेको बताएका छन् । तर उनले भने, ‘यसपछि हामीसँग पनि प्रश्न छ कि पाकिस्तानले हाम्रो विरुद्धमा प्रयोग गर्न सक्ने क्षमता किन हासिल गरिरहेको छ ।
उनका अनुसार, “दुर्भाग्यवश हामीलाई लाग्छ कि पाकिस्तानले हाम्रो र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको चिन्तालाई गम्भीरतापूर्वक लिन सकेन।”
अमेरिकाका उपराष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारको भनाइपछि बीबीसीले विज्ञहरुसँग कुरा गरेर जान्न खोजेको छ कि पाकिस्तानले अमेरिकामा निशाना हान्न सक्ने खालका क्षेप्यास्त्र तयारी गरिरहेको अमेरिकालाई किन डर छ ? यतिबेला यस्तो आशंकाको कारण के हो र के पाकिस्तानले अमेरिकासम्म पुग्न सक्ने यस्तो मिसाइल बनाउन सक्छ ?
यस बाहेक यस लेखमा हामीले यो पनि जान्न खोजेका छौं कि हालै अमेरिकी प्रतिबन्धको निशाना बनेको पाकिस्तानको मिसाइल कार्यक्रम के हो? यसमा कुन मिसाइलहरू संलग्न छन् र अमेरिकालाई तिनीहरूको बारेमा के डर छ? यस लेखमा हामीले अमेरिकी प्रतिबन्धले पाकिस्तानको मिसाइल कार्यक्रमलाई कसरी असर गर्न सक्छ भन्ने कुरा पनि बुझ्ने प्रयास गरेका छौं।
भारतलाई देखेर पाकिस्तानले हतियार बनाउँछ ?
इस्लामाबादका रक्षा विशेषज्ञ सैयद मोहम्मद अलीका अनुसार अमेरिकी प्रशासनले पाकिस्तानमाथि लगाएको हालैका आरोपहरू प्राविधिक सत्यताभन्दा बाहिर छन्।
उनका अनुसार पहिलो कारण प्राविधिक, दोस्रो रणनीतिक र तेस्रो कारण आर्थिक वा राजनीतिक हो ।
सैयद मोहम्मद अलीले पाकिस्तानको ब्यालेस्टिक मिसाइलमा परिवर्तन ल्याउनुको उद्देश्य भारत बाहेक अन्य कुनै टाढाको देशलाई निशाना बनाउनु नभई भारतको तीव्र गतिमा बढिरहेको मिसाइल प्रतिरक्षा प्रणालीलाई प्रतिवाद गर्ने वा असफल पार्ने दाबी गरेका छन्।
यसको मतलब यो हो कि दुश्मनको रक्षा प्रणाली जतिसुकै आधुनिक किन नहोस्, तपाईंको ब्यालिस्टिक वा क्रुज मिसाइलमा यसलाई पराजित गर्ने क्षमता छ र यसको दायरासँग कुनै सरोकार छैन।
उसले इजरायलको पाँच तहको रक्षा प्रणालीको उदाहरण दिन्छ, जसमा एरो र आइरन डोम, डेभिडको स्लिङ, इन्टरसेप्टर र एन्टी-एयरक्राफ्ट गनहरू समावेश छन्।
“यदि कुनै क्षेप्यास्त्रमा पाँच तह पार गरेपछि आफ्नो लक्ष्यलाई संलग्न गराउने र नष्ट गर्ने क्षमता छ भने, त्यसमा पाकिस्तानी मिसाइल अबिल जस्तै MIRV (मल्टिपल इन्डिपेन्डेन्टली टार्गेटेबल रि-इन्ट्री भेहिकल) ले सुसज्जित हुनुपर्छ।”
सैयद मोहम्मद अलीका अनुसार MIRV भनेको एउटा मिसाइल हो जसले एकै समयमा धेरै वारहेडहरू बोक्न सक्छ र ती स्वतन्त्र रूपमा प्रोग्राम गरिएको हुन्छ। यी हतियारको संख्या तीनदेखि आठ वा त्योभन्दा बढी हुन सक्छ। रूस को मामला मा यो 12 सम्म छ।
यी मिसाइलहरू स्वतन्त्र रूपमा आ-आफ्नो लक्ष्यतर्फ जान्छन् र प्रत्येकको लक्ष्यतर्फ फरक बाटो हुन्छ। जब यो मिसाइल द्वारा प्रक्षेपण गरिन्छ र जब यसको पुन: प्रवेश वाहन पुन: हावामा आउँछ, त्यो पुन: प्रवेश वाहन विभिन्न दिशामा फैलिन्छ र सम्बन्धित लक्ष्यलाई लक्षित गर्दछ।
लक्ष्यमा पुग्नुअघि, त्यहाँ पुगेपछि, आक्रमणको समयमा र पछि फरक हुने लडाकु विमानको निर्माणबाट उनले यसको उदाहरण दिन्छन् । लक्ष्यमा पुगेपछि, लडाकु विमानहरू सतहबाट हावामा मिसाइलहरू र एन्टी-एयरक्राफ्ट गनहरूबाट बच्नको लागि विभिन्न दिशाबाट शत्रुको गोलाबारीमा नपरिकन लक्ष्यमा आक्रमण गर्न सक्ने गरी यता-उता फैलिन्छन्। सैयद मोहम्मद अलीको दाबी छ कि यदि पाकिस्तानले सुधार गरिरहेको छ भने उसको उद्देश्य भारत बाहेक अरू कुनै देशलाई निशाना बनाउने होइन तर भारतको प्रणालीमा आउने परिवर्तनहरू (यो S-400 को बारेमा होस् वा अन्य कुनै कुरा हो) लाई असफल बनाएर उनीहरूको क्षमतामा पुग्ने छ। लक्ष्य blunting छ।
उनी भन्छन्, “पाकिस्तानले कुनै पनि प्रविधिमा काम गरिरहेको छैन जुन भारतसँग पहिले नै छैन र भारतले ICBMs (इन्टरकन्टिनेन्टल ब्यालिस्टिक मिसाइल) मात्र बनाउँदैन तर परीक्षण पनि गरेको छ जसको दायरा 5000 किलोमिटर भन्दा बढी छ। यसको मतलब उनीहरूको लक्ष्य पाकिस्तान होइन। वा चीन, अर्कोतर्फ, पाकिस्तानले अहिलेसम्म यो दायराको कुनै पनि मिसाइल परीक्षण गरेको छैन।”
उनले पाकिस्तानविरुद्धका यी आरोपहरू प्राविधिक सत्यताभन्दा बाहिर रहेको बताएका छन् ।
