मध्य प्रदेशको नीमच जिल्लाका मुकेश प्रजापति अचानक चर्चामा आएका छन् । ३८ वर्षीय मुकेश प्रजापतिले माटोका भाँडाकुँडा बेचेर आफ्नो परिवारको गुजारा चलाउँदै आए पनि गाउँमा भ्रष्टाचारको गुनासो गर्दै आएका थिए । तर, उनको गुनासोले कुनै परिणाम पाएन । स्थानीय तहको सार्वजनिक सुनुवाइदेखि जिल्ला प्रशासन कार्यालयसम्म यस विषयमा छानबिन भइरहेको बताए पनि कुनै कारबाही भएको देखिएन । तर गत मंगलबार उनले केही गरे जसले उनलाई चर्चाको विषय बनायो र प्रशासन पनि कारबाही गर्न बाध्य भयो ।
उनले सार्वजनिक सुनुवाइमा जानको लागि अर्कै बाटो पनि रोजे । उनी एक हजार गुनासो पानाको माला बनाएर लगाएर शर्टविना हिँडेर न्यायको माग गर्दै सार्वजनिक सुनुवाइमा पुगे । त्यसपछि टाउकोमा चप्पल राखेर बिन्ती गरे । जमिनमा क्रल गर्दा मुकेश प्रजापति २ सय मिटर मात्र हिँडे तर उनको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल हुन थालेको छ । सामाजिक सञ्जालमा भएको चर्चाले यति प्रभाव पारेको छ कि जिल्ला कलेक्टरले उनीहरुको मुद्दामा छानबिन गर्न आदेश दिनुपरेको छ ।
उजुरी दिने अनौठो तरिकापछि नीमचका डिएम हिमांशु चन्द्रले तीन दिनभित्र प्रतिवेदन बुझाउने छानबिन टोली गठन गरेका छन् । नीमच जिल्लाको काकरिया तलाई गाउँका मुकेश प्रजापति बुधबार जिल्ला प्रशासन कार्यालयका अधिकारीसहित आफ्नो गाउँमा विगत नौ वर्षमा कागजमा भएका विकास भएका ठाउँमा जान लागेका छन् । मुकेश प्रजापतिले भने, “विगत सात वर्षदेखि मेरो गाउँकी पूर्व सरपंच पुष्पाबाई मेघवाल र उनका श्रीमान् गोविन्दराम गण्डवालको भ्रष्टाचारको गुनासो गर्दै आएको छु । पुष्पा बाई २०१५ देखि २०२२ सम्म सरपंच रहे र उनले धेरै भ्रष्टाचार गरे । मैले सबै प्रकारका गुनासो गरे तर केही भएन ।”
उनले भने, ‘मैले अब अन्तिम पटक यो गर्ने निर्णय गरेको थिएँ, यदि केही भएन भने म यी कुराहरू सधैंका लागि बिर्सनेछु । अब न्याय पाउने आशामा छु । कलेक्टरले उजुरीकर्तालाई पनि जताततै साथमा राख्नु पर्ने लेखेकाले म बिहानैदेखि अधिकारीहरूसँग छु ।” उता पूर्व सरपंचका श्रीमान् गोविन्दराम गण्डवालले आफु र श्रीमतीले कुनै भ्रष्टाचार नगरेको बताएका छन् । उनले भने, ‘प्रशासनले अनुसन्धान गरिरहेको छ र सबै कुरा थाहा हुन्छ ।
नीमचका जिल्ला कलेक्टर हिमांशु चन्द्रले भने, “गाउँमा अतिक्रमण र अन्य धेरै विषयमा निवेदकबाट गुनासो आएको छ, जसका लागि तीन सदस्यीय समिति गठन गरिएको छ । उनले घटनास्थलमा गएर काम हेरेर प्रतिवेदन दिने र त्यसका आधारमा थप कारबाही हुन्छ ।”
गाउँको भ्रष्टाचारमा प्रश्न
मुकेशको गाउँ मध्य प्रदेशको अन्तिम गाउँ हो। एक किलोमिटर पछि राजस्थानको सीमा सुरु हुन्छ। मुकेशले अन्य ठाउँबाट माटोका भाँडा ल्याएर राजस्थान र मध्य प्रदेश दुवै राज्यका नजिकैका गाउँहरूमा बेच्छन्। यसबाट उनले दैनिक तीन सयदेखि चार सय रुपैयाँ कमाउँछन् । मुकेशका दुई छोरा छन् । पढाइमा दुवै जना अब्बल छन् । दुवै जना नीमचको सरकारी विद्यालयमा पढ्छन् र त्यहाँको होस्टेलमा बस्छन्। गाउँको जनसङ्ख्या साढे दुईदेखि तीन हजारको हाराहारीमा छ । मुकेशले आफ्नो गाउँ अति पिछडिएको गाउँ भएको र भ्रष्टाचारले झनै पिछडिएको बताउँछन् ।
गाउँमा एक्लै भ्रष्टाचारका मुद्दा किन उठाउँदै हुनुहुन्छ भनेर सोध्दा उनले भने, ‘सरकारले जे पनि पैसा दिन्छ त्यो हाम्रो पैसा हो। जनताको पैसा सहि सदुपयोग हुनुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ । त्यसैले म यसको विरुद्धमा उभिएँ ।” उनले भने, ‘गाउँका सरपंच र उनका श्रीमानले पूरै पोखरी भत्काएर ३५-४० लाख रुपैयाँ पर्ने माटो बेचे । नाली, सडक वा केही बनेको छैन तर सबै कागजमा बनेको छ । त्यसैले मैले यी सबै कुराको विरोध गरें।” गाउँका अर्का एक व्यक्तिले पहिचान खोल्न नसकेर भने, ‘गाउँमा हरेक घटनामा भ्रष्टाचार भएको छ तर सबैले मुकेशजस्तो उभिन सक्दैनन् । मानिसले धेरै समस्याको सामना गर्नुपर्छ ।”
पहिलो केस होइन
तर, राज्यमा यस्तो घटना पहिलो भने होइन । यसअघि जुलाई महिनामा मन्दसौरमा पनि एक वृद्ध किसान कलेक्टरको कार्यालयमा लुट्दै आएका थिए, उनको जग्गा भू-माफियाले कब्जा गरेको थियो। त्यसपछि प्रशासन तुरुन्तै सक्रिय भयो। तर, यो कुरा बाहिर आएपछि राजनीति पनि चर्किएको छ ।
प्रमुख प्रतिपक्षी दल कांग्रेसका प्रदेश अध्यक्ष जितु पटवारीले सोसल मिडिया साइट एक्समा लेखेका छन्, ‘नरेन्द्र मोदी जी, यो हाम्रो ‘नयाँ भारत’ को तस्वीर हो! तपाईंले लाडली बहना योजना र किसानको प्रगतिको नाममा जनतासँग भोट मागेको थियो तर तपाईंले मध्यप्रदेशलाई यो भ्रष्ट सरकारलाई सुम्पिदिनुभयो । उनले लेखेका छन्, ‘आज राज्यका हरेक क्षेत्र र विभागमा माफिया र भ्रष्ट अधिकारीको वर्चस्व छ, जसको बढ्दो आतंकका कारण राज्यका जनता न्यायका लागि घुँडा टेक्न बाध्य भएका छन् । कृपया नीमचको यो घटनाको छानबिन होस्।”
