फुटपाथदेखि पाँच तारे होटलसम्म प्रसिद्द मसला चिया

आरबी बुढाथोकी – विश्वभर चियाका पारखीहरु प्रसस्त्त छन त्यसमा पनि दक्षिण एसियामा विशेष मानिन्छ । भारतबाट शुरु भएको मसला चिया अहिले संसार भर लोकप्रिय भएको छ त्यसमा पनि जाडोको मौसममा यसको माग विशेष बढ्दो हुने गर्छ । मरुभूमिको देशमा यात्रीले पानी पानी भनेता पनि नेपाल र भारतमा भने चिया चिया भन्ने गरिन्छ । चियाको ईतिहास दक्षिणी चिनबाट शुरु भएता पनि उपनिवेशकालमा बेलायतीहरूले यसलाई दार्जीलिङ, डुवर्स र आसाममा भित्र्याए भने नेपालमा पनि त्यतैबाट सर्दै आएको मानिन्छ ।

चियाको प्रयोगमा जापानी ‘टी सेरेमोनी’ देखि बेलायतीहरूले आफ्नै विभिन्न तौरतरीका अपनाउँछन् । फिक्का, गाढा, कति बेर उमाल्ने, कतिबेर बफ्फाउने,दूध कहिले र कति हाल्ने, तातो वा चिसो कसरी पिउने सबै छुट्याएको हुन्छ । चियाका पारखीहरुका अनुसार चियाको पनि वाइन या हुस्की जस्तै विभिन्न पहिचान र आयाम हुन्छन् । ग्रीन टी, अर्थडक्स, लिफ् या धूलो मात्र होइन, बिरुवा, मुना र पातलो अनि माटो, पाखा, उँचाइ, घाम, पानी र लन्जिट्यूड–ल्याटिट्यूडले पनि फरक–फरक स्वाद र तयारीको तौरतरीका सुझाउँछ। हामीले चिया सेवनलाई अब बृहत् र बहुआयामिक बनाउने बेला आएको छ, किनकी यसले एकएक नागरिकको जिब्रोमा स्वादको घेरा फराकिलो बनाइदिन्छ । चियाको बिकल्प कफी आएता पनि बुढापाका पारखीहरुले मसला चियाको लत छोड्न मानेका छैनन् ।

नेपालमा चियाको खपत व्यापक भए पनि प्रयोग भने विविध हुन सकेको छैन। उत्तरबाट आयातीत पत्तीबाट बन्ने भोटे नुनचिया त पूरै हिमाली भेगको आफ्नै हो तर त्यो सर्वव्यापी हुन सकेन । पहाड–मधेशमा दूध–चिया–चिनी नै चलेको छ,कहिलेकाहीं मसला थपेर बिशेष बनाउने त छदैछ । मसला चियाको महत्व बढ्दै गर्दा अहिले तारे होटलहरुले समेत भोज भातेर र पार्टीमा लाइभ मसला चिया स्टेसन राख्न थालेका छन । मसला चियाका धेरै फाईदा हुनाले अहिले पाँच तारे होटल देखी फुटपाथ दोकानमा समेत ग्राहकको घुइचो हुने गरेको छ ।

मसला चिया कसरी बनाउने ?
साधारणतयाः मसला चिया दुध,चिनी,पानी,मरिच,सुक्मेल,इलाइची,दालचिनी,तलसी,लेमन ग्रास,अदुवा, ल्वाङ, धुलो या पत्ते चिया हालेर तयार गरिन्छ ।
साधारणतया पानी तताएर उल्लेखित सम्पूर्ण मसलाहरुलाई पकाउने र अन्तमा चिनी र छुटै उमालेको दुध हालेर चिया पस्कन सकिन्छ । दुध हालेर धेरै बेर उमाल्नु त्यती स्वास्थ्यकर मानिन्दैन र एउटा मसला या भाडोमा पटक पटक चिया पकाएर पिउनु पनि हानिकारक मानिन्छ । चिया पटक पटक गरी धेरै चोटि पिउनु पनि राम्रो मानिदैन ।

फाईदा
मसला चियाका याबत फाईदाहारु छन्ः
-मसला चिया सेबन गर्नाले जाडोबाट बचाउनुको साथै सर्दी कम गर्छ ।
-मसला चिया नियमित प्रयोग गर्नाले क्यान्सर जस्तो भयानक रोगबाट बचाउँछ र रक्तचाप नियन्त्रण गर्छ ।
-डाइबिटिज हुनबाट बचाउनुको साथै मुटु सम्बन्धी रोग लाग्नबाट बच्चाउँछ ।
-मसला चियामा अदुवा प्रयोग हुने हुँदा भोक जगाउने र खाना पचाउने काममा पनि पद्दत गर्दछ तर धेरै भने पिउनु भएन ।
-शरीरको वजन घटाऊन पनि मसला चियाले बिशेष भूमिका खेलेको हुन्छ ।
-सुगर लेबल नियन्त्रण गर्न पनि मसला चियाले मद्दत गरेको हुन्छ ।