तोयानाथ उपेक्षित – आचरणमा चरम विचलनको नमुना महरा काण्ड हुन पुगेको छ । दश बर्ष जनयुद्धको नेतृत्व गरेको पूर्व माओवादीका होनाहार कमाण्डर कृष्ण बहादुर महरा अहिले बलात्कार जस्तो घृणीत कार्य गरेको अभियोगमा पदबाट खुस्केका छन । महराले त्यस्तो कार्य गरेकै होईन र हो भन्नेहरुले सामाजिक सञ्जाल र सार्वजनिक मञ्चहरु तताउन शुरु गरिसकेका छन । जसले जे जति जुहारी खेले पनि अनुसन्धान ले त्यसलाई एउटा निश्कर्ष दिनेमा आशाबादी बन्नु सवैले पर्दछ तर सत्ताको बलमा यस घट्नालाई निश्पक्ष निराकरण गरिंदैन भन्ने आशंका रहनु स्वभाविक छ । सरकारप्रति बढदो अविश्वासनिय बातावरणलाई निर्मुल पार्ने यो मौका पनि हो । यसर्थ यसलाई सरकारले कसैको मुख र उचाई नहेरी दुधको दुध पानीको पानी बाहिर ल्याउनै पर्दछ । यदि महरा निर्दोष सावित भए भने यो भन्दा गंभिर आरोप त्यो उचाईको व्यक्तिको लागि ईतिहासमा नै पहिलो हुनेछ र लाखौको आस्था र आशा माथि बलात आक्रमण गरिएको ठहरिने भएकाले तिनले कुनै हालतमा उन्मुक्ति पाउने छैनन ।
बलात्कार जस्तो घट्नाको आरोप हुदै नभई म माथि भयो भनेर कुनै पनि स्वास्थ्य महिलाले शायदै भन्दछन। त्यसमा पनि एउटा राम्रै स्तरको जागिर खाईरहेकी, राम्रै पारिवारिक जीवन यापन गरिरहेकी महिलाले सित्तिमित्ती भन्दैनन । मिडियामा आएर बोल्ने साहास सभामुख महरालाई सिद्ध्याउन आफैलाई सिद्ध्याउने मुर्खता तिनले गरिन होला भनेर सामान्य तर्क दिनु कसैले पनि हुदैन ।
अनुसन्धानका क्रममा आरोप लगाउने महिलाको चरित्र, पृष्ठभूमी, पारिवारिक हैसियत, उनको दैनिकी, उठबस आदि सवै कुरा केलाईन्छन । बलात्कार भएको प्रकृति, त्यस समयमा पारिवारका सदस्यहरुको अवस्था, उनको स्वास्थ्य जाँच आदी कुरा अनुसन्धानमा खुल्नेछन । महरासँगको टेलिफोन संवाद वा उनको घरमा आएको गएको देख्ने मानिस पनि हुन सक्दछन । यी सवै कुरामा ठुलो सानो मान्छे नभनी निश्पक्ष जाँचपडताल हुन जरुरी छ र सवैको जीवनको मुल्य समान हो सवैले न्याय पाउन पर्दछ । यसका लागि सत्य कुरा विवादरहित ढंगले बाहिर आउनै पर्दछ । यसो हुन सक्यो भने कानूनी राजको अनुभुती दिलाउने यो सरकारलाई अवसर पनि हुनेछ । एउटा ठुलो नेताले आफूलाई यो अवस्थामा पुरयाउनु बास्तबमै कम्युनिष्ट चरित्र होईन घोर नैतिक विचलन हो ।
महरा एक हिसावले चुकिसकेका छन । उनको सचिवालयले आतिएर विज्ञप्ति निकालेको १२ घण्टा नवित्दै राजीनामा दिन पुग्नु नैतिकता प्रस्तुत मात्रै नभएर सिंगो मुलुकभरबाट उठेको दवाव र स्वयं उनको पार्टीलाई लागेको आशंकाले दिएको दवाव पनि हो । उनको राजीनामाको भाषा अझै पनि ठिक छैन । सभामुखमा म फर्किन्छु त्यतिन्जेलका लागि भन्ने देखिन्छ । उनमा त्यो विश्वास हुनु राम्रै कुरा हो तर राजीनामा दवाव जेल्नका लागि रचिएको नाटक मात्र त होईन भन्ने तिर शंकाको सुई घुमेको छ । तत्कालको अवस्थालाई शामसुम पार्ने र पुरै शक्ति उनलाई जोगाउन लगाउने योजनाबाट आएको राजीनामा हो की भने जस्तो ठाउँ राखेर पत्र प्रेसित गरिएको नहोस । उनले भने जस्तो कसैले महरालाई सिद्ध्याउन कठपुतली तयार गरेको नै सत्य सावित होस तर जबरजस्ती कठपुतली बनाएर न्याय मार्ने काम भने कदापी नहोस ।