सर्वोच्च अदालतले आम आदमी पार्टीका कुलदीप कुमारलाई चण्डीगढको मेयर निर्वाचनमा विजयी घोषित गरेको छ । आम आदमी पार्टी र कांग्रेसको याचिकामा सुनुवाई गर्दै सर्वोच्च अदालतले मंगलबार महत्त्वपूर्ण फैसला सुनायो।
सर्वोच्च अदालतले निर्वाचन अधिकृत अनिल मसिहलाई कारण देखाउ नोटिस दिएको छ । अनिल मसिहमाथि साझा उम्मेदवारले पाएको आठ मतमा छेडछाड गरेको आरोप लागेको छ । आम आदमी पार्टीले सर्वोच्च अदालतको फैसलालाई ‘लोकतन्त्रको विजय’ भनेको छ । कुलदीप कुमारले यसलाई ‘चण्डीगढका जनताको जित’ भनेका छन् । यसअघि सोमबार अदालतले मंगलबार हुने सुनुवाइमा सबै मतपत्र पेश गर्न आदेश दिएको थियो । अदालतले भिडियो समेत माग गरेको थियो ।
मंगलबार भएको सुनुवाईमा सर्वोच्च अदालतले आम आदमी पार्टीका उम्मेदवार कुलदीप कुमारलाई विजयी घोषणा गरेको थियो । माघ ३० मा भएको मतगणनामा उनी हारेका थिए । यसपछि उनी पहिले उच्च अदालत र त्यसपछि सर्वोच्च अदालत पुगेका थिए । अदालतबाट बाहिरिएपछि सर्वोच्च अदालतका वकिल शादान फरासातले पत्रकारहरुसँग भने, ‘झूट बोलेको मुद्दामा अध्यक्षलाई नोटिस दिइएको छ, यसबाहेक मतपत्र छेडेको आरोपमा उनीमाथि मुद्दा चलाइने पनि अदालतले जनाएको छ । आईपीसी खण्डहरू।” यस अन्तर्गत कार्यवाही सुरु गर्नुपर्छ।”
के भने प्रधानन्यायाधीशले ?
सर्वोच्च अदालतका प्रधानन्यायाधीश डीवाई चन्द्रचुडले भने, ‘यो अदालत कर्तव्यमा बाँधिएको छ, विशेषगरी धारा १४२ मा पूर्ण न्याय दिने कुरा लेखिएको कर्तव्य । चुनावी प्रजातन्त्रको प्रक्रियालाई छल गरेर रोक्न सकिँदैन । , प्रधानन्यायाधीश चन्द्रचूडले भने, “परिणामपत्रबाट निवेदकले १२ मत पाएको स्पष्ट हुन्छ । आठ मत बदर घोषित भएका छन् । यो गलत तरिकाले गरियो। “हरेक एक अवैध भोट निवेदकको पक्षमा वैध रूपमा खसालिएको थियो। “उनले भने, ‘निर्वाचन प्रक्रियालाई पूर्ण रूपमा एक्लै राख्नु उचित नहुने हाम्रो धारणा छ । जबकि पीठासीन अधिकारीले मतगणना गर्दा एकमात्र कमजोरी देखिएको थियो । “सम्पूर्ण प्रक्रिया (मेयर चुनावसँग सम्बन्धित) लाई अलग गर्नु भनेको आधारभूत लोकतान्त्रिक सिद्धान्तमा क्षति पुर्याउनु हो।”
जनवरी ३० मा के भयो ?
३० जनवरीमा भएको चण्डीगढ मेयरको चुनावमा बीजेपीका उम्मेदवार मनोज सोनकरलाई विजयी घोषित गरिएको थियो। संख्यात्मक शक्ति भारत गठबन्धन अर्थात् आम आदमी पार्टी र कांग्रेससँग भएकोले यो नतिजामा प्रश्न उठेको थियो। चण्डीगढ नगरपालिकामा जम्मा ३५ मत छ । जनवरी 30 मा, चुनावको रिटर्निंग अफिसरले भने कि बीजेपी उम्मेद्वारले 16 मत पाए र आम आदमी पार्टीका कुलदीप कुमारले 12 मत पाए। अध्यक्षले आठ मत बदर घोषित गरेका थिए ।
जनवरी ३० सम्म चण्डीगढ नगरपालिकामा भाजपाको १४ पार्षदहरू थिए। एक सांसद र एक शिरोमणि अकाली दलका पार्षद सहित उनले जम्मा १६ मत पाएका थिए । आम आदमी पार्टीका उम्मेदवारको पक्षमा कुल २० मत परेका थिए। त्यतिन्जेल आम आदमी पार्टीका १३ पार्षद र कांग्रेसका ७ जना पार्षद थिए । निर्वाचन प्रक्रियासँग सम्बन्धित भिडियोमा पीठासीन अधिकारीले मतपत्रमा केही लेखेको देखाइएको छ । विपक्षी दलहरूले मतपत्रमा पीठासीन अधिकारीले चिन्ह लगाएको आरोप लगाएका छन्, जसलाई पछि वैध घोषित गरिएको छ।
सोमबार सर्वोच्चले यस सम्बन्धमा पीठासीन अधिकृत अनिल मसिहलाई पनि प्रश्न सोधेको थियो । चुनावी नतिजाको विरोधमा विपक्षी दलहरू पहिले उच्च अदालत र त्यसपछि सर्वोच्च अदालत पुगेका थिए ।