पल्लब घोष -विज्ञान संवाददाता BBC, कोस्टारिकाको चिडियाखानामा आफूलाई भाले गोही विना नै गर्भवती बनाएकी गोहीको पहिलो केस फेला परेको छ । उक्त पोथी गोहीले ९९.९ % प्रतिशत आनुवंशिक रूपमा आफूसँग मिल्दोजुल्दो भ्रूण उत्पादन गरेको हो ।
तथाकथित विना भाले जन्म दिएका घटना चरा, माछा र अन्य सरीसृपहरूको प्रजातिहरूमा पाइन्छ तर गोहीमा पहिले कहिल्यै यस्तो भएको पाईएको थिएन।वैज्ञानिकहरू भन्छन् कि यो गुण विकासवादी पूर्वजबाट वंशानुगत हुन सक्छ, त्यसैले डायनासोरहरू पनि आत्म प्रजनन गर्न सक्षम हुन सक्छन्। सन् २०१८ को जनवरीमा पार्के रेप्टिलानियामा एउटा १८ वर्षीया स्त्री अमेरिकी गोहीले अण्डा राखेको थियो। भित्रको भ्रूण पूर्ण रूपमा बनेको थियो तर मृत अवस्थामा जन्मिएको हुनाले त्यो अण्डाबाट निस्किएको थिएन। गोहीको खोजमा पाईएको एक अधुरो घट्ना यस भन्दा पहिले पाईएको थियो ।
अण्डा दिने गोही दुई वर्षको हुँदा प्राप्त भएको थियो र जीवनभर अन्य गोहीहरू भन्दा अलग राखिएको थियो। यस कारणले गर्दा, पार्कको वैज्ञानिक टोलीले भर्जिनिया पोलिटेक्निकको अमेरिकी टोलीलाई सम्पर्क गर्यो, जसले कुमारी गोहीको जन्ममा विशेषज्ञता हासिल गरेका थिए । जसलाई वैज्ञानिक रूपमा पार्टेनोजेनेसिस भनिन्छ।
तिनीहरूले भ्रूणको विश्लेषण गरे र पत्ता लगाए कि त्यसले जन्माएको बच्चा ९९.९% भन्दा बढी आनुवंशिक रूपमा यसको आमासँग मिल्दोजुल्दो थियो बैज्ञानिकहरुले उक्त कुराको पुष्टि गर्दै भने की त्यस बच्चाको कुनै बुबा छैन।
रोयल सोसाइटी जर्नल बायोलोजी लेटर्समा लेख्दै, अनुसन्धानकर्ताहरूले गोहीमा कुमारी जन्मेको धेरै सामान्य हुन सक्छ र मानिसहरूले तिनीहरूको उदाहरणहरू नखोज्दा अहिलेसम्म बेवास्ता गरिएको भएर थाहा नभएको बताएका छन्।
बन्धित सरीसृपहरूले अण्डाको चंगुल राख्नु असामान्य छैन, जोडीबाट अलगावको अवधिलाई ध्यानमा राख्दै, यी सामान्यतया अव्यवहारिक मानिन्छ र खारेज गरिन्छ। त्यसैले यी निष्कर्षहरूले सुझाव दिन्छ कि पुरुषहरू अनुपस्थित हुँदा सम्भावित व्यवहार्यताको लागि अण्डाहरू मूल्याङ्कन गर्नुपर्दछ, वैज्ञानिकहरूले आफ्नो शोध पत्रमा भने।
यसबाहेक, कुमारी द्धारा जन्महरू सम्भावित जोडीहरूको उपस्थितिमा हुन सक्छ भन्ने कुरालाई ध्यानमा राख्दै, पुरुषहरूसँग सहवास गर्ने कुमारीहरूमा प्रजनन हुँदा यसका उदाहरणहरू छुटेका हुन सक्छन्।
विभिन्न प्रजातिहरूमा पार्थेनोजेनेसिस किन हुन्छ भन्ने कुरा स्पष्ट छैन, तर वैज्ञानिक साहित्यमा घटनाहरू धेरै पटक देखा पर्छन्, सम्भवतः अनुसन्धानकर्ताहरूले यसलाई खोजिरहेका छन्। एउटा सिद्धान्त यो हो कि यो पार्थेनोजेनेसिस गर्न सक्षम प्रजातिहरूमा हुन्छ जब संख्या घट्दै जान्छ, र तिनीहरू लोप हुने कगारमा हुन्छन्।
यो नयाँ प्रमाणले गोहीका विलुप्त आफन्तहरूको सम्भावित प्रजनन क्षमताको बारेमा चिन्तित अन्तरदृष्टि प्रदान गर्दछ, वैज्ञानिकहरू लेख्छन् ।