Thursday 7th November 2024

रुसले आणविक हतियारको उत्पादन शुरु गरर्यो


मस्कोले सन् १९९६ को सन्धिको परित्याग रुसलाई अमेरिकासँगको लाइनमा ल्याउन डिजाइन गरिएको बताएको छ । रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले आफ्नो देशको व्यापक आणविक परीक्षण प्रतिबन्ध सन्धि (CTBT) को अनुमोदन खारेज गरेका छन्, यो कदम मस्कोलाई संयुक्त राज्य अमेरिकासँग मिलाउन डिजाइन गरिएको हो।

आणविक हतियार परीक्षणहरूलाई गैरकानूनी बनाउने ऐतिहासिक सम्झौतालाई परित्याग गर्न नयाँ कानूनमा पुटिनले बिहीबार हस्ताक्षर गरे । रूसको माथिल्लो सदन फेडरेशन काउन्सिलले सर्वसम्मतिले यसलाई अनुमोदन गरेको एक हप्ता पछि यसले कानूनी रुप लिएको छ । यसअघि तल्लो सदन राज्य ड्युमाले फास्ट ट्रयाकबाट मतदान गर्दै सो विधेयक पारित गरेको थियो।

१९९६ सन्धिले आणविक हतियारहरूको प्रत्यक्ष परीक्षण सहित सबै आणविक विस्फोटहरूलाई गैरकानूनी बनाउँछ, यद्यपि यो कहिल्यै प्रभावकारी थिएन किनभने केही प्रमुख देशहरूले यसलाई अनुमोदन नै गरेका थिएनन । मस्कोले अक्टोबर ६ मा संयुक्त राज्य अमेरिकाको स्थितिलाई चुनौती दिन सन्धिबाट बाहिरिने आफ्नो मनसाय घोषणा गरेको थियो । जसमा उसले हस्ताक्षर गरेको भएता पनि अनुमोदन गरेको थिएन । यद्यपि यो अस्पष्ट छ, रद्द भएसँगै रसियाले आणविक हतियारहरूको परीक्षण पुन सुरु गर्नेछ।

पुटिनले अक्टोबर ५ मा भनेका थिए मैले आणविक हतियारको परीक्षण सुरु गर्न पर्दछ भन्ने सुनेको छु , म भन्न तयार छैन कि हामीले वास्तवमै परीक्षण गर्नु पर्छ कि पर्दैन। ” उप विदेशमन्त्री सर्गेई र्याबकोभले यस महिनाको सुरुमा भने कि मस्कोले प्रतिबन्धलाई सम्मान गर्न जारी राख्नेछ र अमेरिकाले त्यसो गरे मात्र आणविक परीक्षणहरू पुनः सुरु गर्नेछ।

हाम्रा राष्ट्रपतिले भनेजस्तै, हामी सतर्क रहनुपर्छ, र यदि संयुक्त राज्यले आणविक परीक्षण सुरु गर्ने दिशामा अघि बढ्छ भने, हामीले यहाँ पनि त्यस्तै प्रतिक्रिया दिनु पर्छ, अधिकारीले भने। माथिल्लो सदन मतदानको केही घण्टा पछि, रूसको सेनाले ठूलो प्रतिशोधात्मक आणविक स्ट्राइक अभ्यास सञ्चालन गरेको छ । भू-आधारित साइलो, एक आणविक पनडुब्बी र एक लामो दूरीको बमवर्षक विमानबाट मिसाइलहरूको परीक्षण प्रक्षेपण समावेश गरिएको अभ्यासको निरीक्षण पुटिनले गरेका थिए।

विचलित
अमेरिकाले यस महिनाको सुरुमा रुसले (CTBT) अनुमोदन खारेज गर्ने कदमबाट विचलित भएको बताएको थियो। कुनै पनि राज्य पक्षको यस्तो कदमले आणविक विस्फोटक परीक्षणको बिरूद्ध विश्वव्यापी मान्यतालाई अनावश्यक रूपमा खतरामा पार्छ, अमेरिकी विदेश मन्त्रालयले भन्यो।

रसियाले अन्य राज्यहरूलाई जबरजस्ती गर्न असफल प्रयासमा हतियार नियन्त्रण र गैरजिम्मेवारपूर्ण आणविक बयानबाजी गर्नु हुँदैन, राज्य विभागले थपे, यो कदमले युक्रेन विरुद्धको लडाईमा अमेरिका र अन्य देशहरूलाई दबाब दिनको लागि सुझाव दिएको देखिन्छ। छिमेकी देशमा आक्रमण गरेदेखि पुटिनले रुसको आणविक सिद्धान्तलाई बारम्बार आह्वान गरेका छन्।

(CTBT) को परित्यागको साथ, वाशिंगटन र मस्को बीचको अन्तिम बाँकी द्विपक्षीय आणविक हतियार सन्धि नयाँ क्त्ब्च्त् हो, जस अन्तर्गत जोडीले नियमित रूपमा एकअर्काको आणविक सुविधाहरूको निरीक्षण गर्न र वारहेडहरू सीमित गर्न प्रयोग गर्थे। रुसले फेब्रुअरीमा सन्धि निलम्बन गरेको थियो। यो २०२६ को प्रारम्भमा म्याद सकिने थियो ।

र्याबकोभले गत हप्ता भनेका थिए कि क्रेमलिनले अमेरिकाबाट रणनीतिक स्थायित्व र हतियार नियन्त्रणका मुद्दाहरूमा वार्ता पुनः सुरु गर्न अनौपचारिक प्रस्ताव प्राप्त गरेको थियो । यद्यपि, उनले भने कि मस्कोको विश्वास छ कि अमेरिकाको तर्फबाट रुसप्रतिको गहिरो आधारभूत शत्रुतापूर्ण मार्ग लाई परिवर्तन नगरी यस्तो वार्तामा फर्कन असम्भव छ।


सम्बन्धित शीर्षकहरु

सिड्नी: भारतका विदेशमन्त्री सुब्रह्मण्यम जयशंकरले मंगलबार क्यानडामा हिन्दू मन्दिरको तोडफोड गहिरो चिन्ताको विषय भएको बताएका छन्। "क्यानडाको हिन्दू मन्दिरमा हिजो…

इरानको न्यायपालिकाले इजरायलका लागि जासुसी गरेको र एक शीर्ष आणविक वैज्ञानिकको हत्यामा संलग्न भएको आरोपमा तीन जनालाई अदालतले मृत्युदण्डको सजाय…

गुलाम नवी मन्सुर- विदेशी रोजगारका लागि खाडी मुलुकतर्फ गइरहेका हजारौं नेपालीहरू हरेक वर्ष आफ्ना सपना र आशा बोकेर नेपाली विमानस्थलबाट…

प्रतिकृयाहरू
...