तिलक भण्डारी (कमल) – विविध कालखण्डमा नेपाली समाजले परिर्बतनको लागी ठुलो योगदान दियो । कोहि सहिद भए कोहि बेपत्ता, कोहि अपाङ्ग, कोहि बंश नास भयो । तर त्यही योगदान, तपस्या र कष्टले प्राप्त गरेको लोकत्रन्त्रले जनताका साधारण आबश्यकता समेत उजागर गर्न सकेन मात्र ब्यक्तिबाट र नाताबाद हुदै नेताबादमा नै सिमित भयो । नेपाली युवाले बिभिन्न कालखण्डमा इतिहासले भुल्न नसकने गरी योगदान दियो ठुला ठुला क्रान्ति भए तर आज त्यो क्रान्ति भरान्ती जस्तो देखिएको छ ।
जनताले दिएको योगदानको कदर किन हुन सकेन भनेर अहिले सम्म न कुनै राजनितिक दलभित्र बहस भयो नत सामाजिक अगुवा वा नागरिक समाज वा अन्य ठाउँबाट मात्र निजि स्वार्थ बाहेक अहिले सम्म नेपाली नागरिकले केहि प्राप्त गर्न सकेनन । राजनिति भनेको जनतालाई शक्तिशालि बनाउने हो । राजनिति गर्ने नेतृत्व कायर्कता जनसेवामा प्रेरित हुनपर्ने हो । बिडम्बना नेपालमा राजनिति भनेको ब्यापार जस्तो भयो जोड घटाउ र नेता कसरी शक्तिशाली र धनाध्य बन्ने होड मात्र भयो ।
नेपाली जनचाहाना त्यति धैरै पनि होइन मात्र गाँस, बाँस, कपास, शिक्षा र स्वस्थ्यको ग्यारेन्टी होस । राज्यले उचित पहल अगाडि बढाउने ठुलो अपेक्षा थियो तर जनचाहाना जे थियो त्यसको ठिक बिपरित भएको छ । कतै कर आंतक कतै लुठ आंतक हुदा हुदा अहिले अस्पतालमा समेत अगं आंतक सृजना भएको छ । यस्तो आंतक कहिले सम्म हामी सहेर बस्ने कतै बिरोधको आवाज आयो भने निषेधको आंतक यहि हो लोकतन्त्र र समाजबाद ? समाजबादको परिभाषा सिकाउनु पर्ने समय आएको छ । हाम्रो राजनिति दलका नेतृत्व बर्गलाई तबमात्र परिभाषाको पुर्ण ज्ञान हासिल गर्ने छन ।
स्वास्थ्य जस्तो जटिल र समबेदनशिल बिषयमा पनि राज्यको तर्फबाट नागरिकले खासै आशा गर्ने ठाउँ छैन । किनभने एकजना सक्षम नागरिकले राज्यले तोकेको हरेक शिर्षकमा कर तिरेको हुन्छ । त्यही करबाट राज्य संचलान भएको छ । कसैलाई फलिफाप त कसैलाई गालाको ललिपप भएको छ । तर हामी आवाज बिहिन र निरहि नागरिकको लागी बिरामी परी जटिल रोगले आक्रमण गर्दा घरको आगनमा बसेर रुने र कराउने बाहेक नागरिकसग अर्को बिकल्प छैन ।
राजनितिदलका आबद्ध कायर्कता र नेतृत्व स्वास्थ्य र शिक्षा जस्तो बिषयमा धिघर्कालिन योजना बनाएर नागरिकलाई शिक्षा र स्वास्थ्य निशुल्क बनाउनुपर्छ भनेर अहिले सम्म कुनै दलमा बहस भएको देखिदैन । मात्र कसरी हुन्छ सत्ता हत्याउने र राज्यको सम्पति दोहन गर्ने सोच बिचार भावना बाहेक अरू भएको देखिदैन ।
एउटा नेपाली नागरिकले आफनो जिवनभर दुख कष्टगरी घर परिवार चलाएको हुन्छ । त्यही नागरिकलाई राज्यले विविध शिर्षकमा कर असुल गरेको हुन्छ । तर त्यही नागरिक रोगले सकंटग्रस्त अबस्थामा पर्दा राज्यले यो मेरो नागरिक होइन जस्तो गरी कुकुरले हडि छोडे जस्तो गरी छोडेको हुन्छ । यहि होत कम्युनिष्टको समाजबाद वा काग्रेसको लोकतन्त्र ? जटिल बिरामी हुदा सहयोग लागी सडकमा बसेर होस वा समाजिक संजालमा देखिएर होस सहयोग माग्ने नेपालि नागरिकको लागी यस्तो दिनको अन्त्यहोस भन्ने हामी सबै नागरिकको चाहाना र आशा हो ।
यदि जनताको लागी वा जनसेवा भनेर राजनिति गरेको हो भने स्वास्थ्य जस्तो जटिल बिषयमा राज्यले दिर्घकालिन योजना निति बनाएर सबै नेपाली नागरिकलाइ स्वास्थ्यको पुर्ण निशुल्क गर्नपर्छ । तबमात्र समाजबादको कुरा गर्न पनि मिल्छ जनताको जोखिमबाट पनि मुक्त हुन्छ । होइन भने न्याउलि करायो तिम्रो जवानि पनि हरायो जस्तो हुन्छ ।
सम्पुर्ण देशभक्त र राज्य प्रेमिहरूलाई बिशेष आग्रह गर्न चाहान्छु । यहि सानो लेखमार्फत स्वास्थ्यको लागी राज्यबाट पुर्ण निशुल्क कसरी गर्न सकिन्छ । यो बिषयलाई दिर्घकालिन निति र योजनाको लागी सबै राजनिति दलमा ठुलो सख्या युवा शक्ति छ । यसलाई कसरी कार्यन्वयन गर्न सकिन्छ । भने दिशा तिर केहि सोच बिचार गरी अगाडि बढने र यो निति लागु गर्ने हो । भने पक्का लिक्वान जस्तो लोकप्रिय र उहाले जस्तो राज्य संचालन गर्न धैरै समय मिल्ने छ । स्वास्थ्यमा पुर्ण निशुल्क नै आजको नेकपाको समाजबाद होला ।