तितोपाटी – सडक दुर्घटनामा दुई बालबालिकाको मृत्यु भएपछि एक साताभन्दा लामो समयदेखि बंगलादेशमा विशाल प्रदर्शन र हिंसात्मक झडपका घटना भइरहेको छन्।
अधिकांश युवा जमातले गरिरहेको प्रदर्शनको प्रमुख माग सरकारले सडक सुरक्षाको अवस्था सुधारका लागि काम गरोस् भन्ने छ । विद्यार्थी र स्कुले बालबालिकाले गरेको प्रदर्शनका कारण करिब एक् करोड ८० लाख जनसंख्या रहेको बंगलादेशी राजधानी ढाकामा हिंसात्मक घटनासमेत भएका छन्।
प्रदर्शन कसरी सुरु भयो ?
जुलाई २९ का दिन राजधानी ढाकामा एक जना स्कुले छात्र र अर्की छात्रालाई तीब्र गतिमा रहेको बसले किचेर मारेको थियो ।
अर्को बससँग यात्रु उठाउने प्रतिस्पर्धा गरिरहेको उक्त बसका चालकले बसको नियन्त्रण गुमाएर दुई स्कुले बालबालिकाको हत्या गरेको अनुमान गरिएको छ । गत वर्ष चार हजारभन्दा बढी पैदल यात्रुको मृत्यु भएको राजधानी ढाकामा दैनिकजसो हुने यातायात दुर्घटना जस्तै यो घटना पनि बिलाएर जान सक्थ्यो तर त्यस्तो भएन । दुर्घटनाको विषय सुरुमा सामाजिक सञ्जालमा फैलियो र सामाजिक सञ्जालभर आक्रोश पैदा भयो ।
त्यसपछि देशैभर विद्यार्थी आन्दोलनको उभार उठ्यो । हजारौैं स्कुले विद्यार्थीले राजधानी ढाकामा सडक बन्द गरेर र सडक अवरुद्ध गरेर आन्दोलनलाई गति दिए । प्रदर्शनकारीले ट्रक, बस र कारहरुलाई रोके । उनीहरुले ती सवारीसाधन रोक्दै चालकका चालक अनुमति पात्र माग गरे र सवारीको अवस्था दुरुस्त छ वा छैन भनेर जाँचसमेत गरे ।‘हामी सबै भ्रष्टाचार जाओस् भन्ने चाहन्छौं र चकलेट वितरण गरेजस्तै चालक अनुमति पत्र नदिइयोस् भन्ने चाहन्छौं,’ प्रदर्शनमा सहभागी एक १७ वर्षीय किशोरको भनार्इ उधृत गर्दै बिबिसीले उल्लेख गरेको छ ।
शान्तिपूर्ण प्रदर्शन कसरी हिंसात्मक बन्यो ?
बंगलादेशमा अत्यन्तै कम मात्रामा हुने प्रदर्शन चार दिनसम्म चल्यो । हजारौं विद्यार्थीले राजधानी ढाका ठप्प पारे । सहरभित्र र बाहिरका बस रुट बन्द गरिए ।
शनिबारदेखि भने प्रदर्शनकारीलाई तितरवितर पार्न प्रहरीले अश्रुग्यास र रबरको गोली प्रयोग गर्न थाल्यो, जसका कारण कैयौं विद्यार्थी घाइते भए । यद्यपि यो विषय अझै पनि सरकारी प्रशासनले भने अस्वीकार गरिरहेको छ ।सत्तारुढ अवामी लिग पार्टीको भातृ संगठन सरकार समर्थित समूह, बंगलादेश छात्र लिग (बिसिएल) र विद्यार्थीबीच पनि विभिन्न क्षेत्रमा झडप भयो । सोमबार पनि हिंसाका घटना भइरह्यो । प्रहरीले क्याम्पसमा रहेका विश्वविद्यालयका विद्यार्थीलक्षित बल प्रयोग गरेपछि हिंसा भएको बिबिसीले उल्लेख गरेको छ ।
प्रहरीको आक्रमणका कारण कम्तीमा ४० विद्यार्थी घाइते भएको एक स्थानीय अस्पतालमा कार्यरत चिकित्सकलाई उद्धृत गर्दै बिबिसीले जनाएको छ । बिसिएलले पत्रकारहरुलाई पनि आक्रमण गरेको आरोप लगाइएको छ । उनीहरुले पत्रकारका फोन र क्यामेरामा समेत क्षति पुर्याएको बताइएको छ । प्रदर्शनको समाचार संकलनमा गएका कैयौं पत्रकारमाथि हातपातसमेत भएको बिबिसीले जनाएको छ।
प्रदर्शनकारी कसरी संगठित भए ?
लगभग युवा पुस्ताले नै संचालन गरेको प्रदर्शन सामाजिक सञ्जालका कारण सम्भव भएको थियो । सामाजिक सञ्जालमार्फत् नै दुई स्कुले विद्यार्थी मारिएको र प्रदर्शनलाई संगठित गर्नेबारे फैलिएको थियो ।
स्कुले विद्यार्थीलाई बसले किचेर मारेको विषय सामाजिक सञ्जालमा फैलिएपछि देशैभर आक्रोश उत्पन्न भयो र सडक प्रदर्शनको माग उठ्यो । अभियन्ताहरुले आफूहरुको प्रदर्शनलाई समाचार बनाइदिनका लागि राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय दुवै सञ्चारमाध्यमलाई सामाजिक सञ्जालमार्फत नै आग्रहसमेत गरे ।
सडक यातायात कानुन बन्यो
एक साताभन्दा लामो समय सडक सुरक्षाको माग गर्दै विद्यार्थीले आन्दोलन गरेपछि बंगलादेशको सरकारले सडक यातायातसम्बन्धी कानुको मस्यौदा तयार पारेको चिनियाँ समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले जनाएको छ ।
ट्राफिक नियमको उल्लङ्घन गर्नेलाई कडा सजायको व्यवस्थासहितको कानुनको मस्यौदालाई सरकारले सोमबार अन्तिम रूप दिएको हो । प्रधानमन्त्री शेख हसिनाको अध्यक्षतामा बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले कानुनको मस्यौदा पारित गरेको मन्त्रिपरिषद् सचिव मोहम्मद शाफिउल अलामलाई उद्धृत गर्दै सिन्ह्वाले जनाएको छ । प्रस्तावित कानुनको मस्यौदामा दोषीलाई धरौटीमा छुट्न नमिल्ने र पाँच बर्षभन्दा बढी समय जेल सजाय हुने व्यवस्था गरिएको छ । बंगलादेशको अहिलेको कानुनमा ट्राफिक नियमको उल्लङ्घन गर्नेलाई धरौटीमा छुट्न मिल्ने र बढीमा तीन बर्ष जेल सजाय हुने व्यवस्था रहेको छ ।
