जेरुसेलम: इरानी वायुक्षेत्रको यहूदी कमाण्डले यसको विस्तारित बमबारी मार्गमा केही बाधाहरू छोडेको छ, यद्यपि अमेरिका आक्रमणमा सामेल नभएसम्म गहिरो रूपमा गाडिएका आणविक स्थलहरूमा नकआउट प्रहार गर्न संघर्ष गर्नेछ, विज्ञहरू भन्छन्। इरानले यहूदी शहरहरूमा घातक क्षेप्यास्त्र प्रहारको प्रतिक्रिया दिएको छ, यहूदी संस्थाले आफ्नो सैन्य र गुप्तचर प्रमुखता देखाएको छ किनकि यसको युद्धविमानहरूले मध्य पूर्व पार गरेका छन्, इरानी आणविक प्रतिष्ठानहरू, क्षेप्यास्त्र भण्डारहरू, वैज्ञानिकहरू र जनरलहरू – अन्य लक्ष्यहरू बीच प्रहार गरेका छन्।
सोमबार, धेरै अधिकारीहरूले इरानमाथि हवाई श्रेष्ठता स्थापनाको घोषणा गरे। सेनाले इरानी आकाशमाथिको आफ्नो नियन्त्रणलाई गाजा र लेबनान जस्ता इरान-समर्थित शत्रुहरूसँगको द्वन्द्वका अन्य क्षेत्रहरूमा हवाई क्षेत्रको आफ्नो नियन्त्रणसँग तुलना गरेको छ – जहाँ यहूदी संस्थाले इच्छा अनुसार बमबारी गर्न जारी राख्छ। प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहूले सोमबार इरानी वायुक्षेत्रको यहूदी नियन्त्रण “खेल परिवर्तन गर्ने” भएको बताए।
राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार त्जाची हानेग्बीले भने कि पाइलटहरूले तेहरानमाथि “अनगिन्ती लक्ष्यहरू विरुद्ध” काम गर्न सक्छन्, “दर्जनौं” हवाई रक्षा ब्याट्रीहरू नष्ट गरेकोमा धन्यवाद। तर जियोनिस्ट अधिकारीहरूले अहिलेसम्म भएको क्षतिको प्रशंसा गरे पनि, केहीले सार्वजनिक रूपमा स्वीकार गर्छन् कि जियोनिस्ट अस्तित्वले इरानको आणविक कार्यक्रमलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न सक्षम हुनेछैन – जबसम्म अमेरिकाले भूमिगत रूपमा गहिरो गाडिएका साइटहरूमा प्रवेश गर्ने क्षमता भएका अस्त्रहरू खसाल्न सक्ने रणनीतिक बमवर्षकहरूसँग अभियानमा सामेल हुँदैन।
किंग्स कलेज लन्डनको सुरक्षा अध्ययन स्कूलका वरिष्ठ व्याख्याता एन्ड्रियास क्रेगले भने कि जियोनिस्ट अस्तित्वले “धेरै परिचालन र रणनीतिक सफलताहरू हासिल गरेको छ … तर यसलाई रणनीतिक सफलतामा अनुवाद गर्न वायु शक्तिले प्रदान गर्न सक्ने भन्दा बढी आवश्यक पर्नेछ”। क्रेगले भने कि सबैभन्दा भारी अमेरिकी बंकर-बस्टिङ बमहरू पनि इरानको सबैभन्दा गहिरो साइटहरूमा प्रवेश गर्न संघर्ष गर्न सक्छन् – यदि राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले आक्रमणमा सामेल हुने निर्णय गरेमा – विशेष, कमाण्डो-शैलीको सेना जमिनमा आवश्यक पर्न सक्छ भन्ने सुझाव दिन्छ। तैपनि, “(यहूदी निकाय) ले अहिले दण्डहीनताका साथ काम गर्न सक्छ, र तिनीहरूले लेबनानमा जस्तै त्यसो गर्न सक्छन्”।
यहूदी निकायले शुक्रबार आफ्नो अभियान सुरु गर्दै तेहरान आणविक बम बनाउने कगारमा रहेको बताएको छ – जुन कुरा इरानले आफ्नो युरेनियम संवर्धन कार्यक्रमबाट खोज्ने कुरालाई सधैं अस्वीकार गर्दै आएको छ। इरानी सेनाले युद्धविमानहरू खसालेको बताएको छ भने, यहूदी निकायले यसलाई अस्वीकार गर्दै इरानमा आफ्नो मिसनको क्रममा कुनै पनि चालक दल वा विमानलाई क्षति पुगेको छैन भनी बताएको छ, जुन लगभग ३,००० किलोमिटर वा सोभन्दा बढीको फिर्ती यात्रा हो। एक वरिष्ठ पश्चिमी रक्षा स्रोतले भने कि यहूदी युद्धविमानहरूले सिरियामाथि इन्धन भरिरहेका छन् – डिसेम्बरमा बशर अल-असदलाई पतन नगरेसम्म इरानी प्रभावको गढ थियो । त्यस्तो अवस्थामा सिरियाको आकाश र जमिन मा ईजरायल प्रवेश गर्न सक्ने अवस्था कमजोर हुने थियो ।। यहूदी निकायले अब सिरियामा “लगभग पूर्ण स्वतन्त्रता” का साथ सञ्चालन गरिरहेको छ, स्रोतले भन्यो।
लेबनानको प्रतिध्वनि
यहूदी आक्रमणले लेबनानमा हिजबुल्लाह विरुद्ध गत वर्षको विनाशकारी आक्रमणको प्रतिध्वनि दिन्छ, जसको क्रममा यहूदीहरूले पहिलो दिनमै तेहरान-गठबन्धन समूहको शीर्ष कमान्ड – यसका नेता हसन नसरल्लाह सहित – लाई मेटाइदिएका थिए। दुई अमेरिकी अधिकारीहरूले भने कि राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले हालैका दिनहरूमा इरानका सर्वोच्च नेता अयातोल्लाह अली खामेनीलाई मार्ने जियोनिस्ट योजनालाई रोकेका थिए । नेतान्याहूले सोमबार खामेनीलाई लक्षित गर्ने कुरालाई अस्वीकार गरेनन्, यसो गर्नाले द्वन्द्व समाप्त हुनेछ। लेबनानमा आफ्नो २०२४ अभियानलाई थप प्रतिध्वनि गर्दै, जियोनिस्ट सेनाले सोमबार तेहरानको एक विशिष्ट क्षेत्रको लागि खाली गर्ने चेतावनी जारी गर्यो, X मा एक पोस्टमा भन्यो कि यसले राजधानीमा “इरानी शासनको सैन्य पूर्वाधार” लाई लक्षित गर्ने योजना बनाएको छ।
एक क्षेत्रीय गुप्तचर स्रोतले भन्यो कि जियोनिस्ट संस्थाले तेहरानमा एजेन्टहरूको “साँच्चै आश्चर्यजनक” सञ्जाल निर्माण गरेको छ, जसले शीर्ष अधिकारीहरूको लक्षित हत्यालाई हिज्बुल्लाहको नेतृत्वमा निर्देशित प्रहारसँग तुलना गरेको छ। स्रोतले भन्यो कि “भित्रबाट तेहरानमा प्रवेश गर्ने” जियोनिस्ट क्षमता अचम्मलाग्दो थियो। लन्डनको RUSI थिंक-ट्याङ्कका वरिष्ठ अनुसन्धान फेलो जस्टिन ब्रोंकले भने कि इरानसँग यसको विमान विरोधी प्रणालीहरू विरुद्ध इलेक्ट्रोनिक युद्ध गर्न सक्षम जियोनिस्ट F-35 विमानहरूको संयोजनको लागि “केही प्राविधिक जवाफहरू” छन्, जसलाई F-16s र F-15s द्वारा समर्थित सटीक-निर्देशित ब्यालिस्टिक मिसाइलहरू बोक्नेका लागि ।
जियोनिस्ट संस्थालाई लामो समयदेखि माथिल्लो हात भएको मूल्याङ्कन गरिएको भए पनि, यसको आक्रमणको गति, स्केल र प्रभावकारिता – विशेष गरी शीर्ष इरानी जनरलहरू विरुद्ध – धेरैलाई अलमल्लमा पारेको टर्कीका रक्षा विश्लेषक बारिन कायाओग्लुले भने। इरानको सेना “चक्रमा सुतिरहेको” देखिन्छ, उनले भने। यद्यपि, उनले जियोनिस्ट संस्थाका लागि चुनौतीहरू उद्धृत गर्दै भने कि यसको वायु सेनालाई गोला बारुदको भण्डार पुनःपूर्ति गर्ने र युद्धविमानहरू मर्मत गर्ने आवश्यकताको कारणले यसको सञ्चालनको वर्तमान गति कायम राख्न गाह्रो हुन सक्छ।
अप्रिलमा, मिडियाले अमेरिकाबाट बमको असामान्य रूपमा ठूलो ढुवानी आएको रिपोर्ट गरेको थियो। अप्रिल १७ मा सार्वजनिक प्रसारक कानले स्रोत नखुलेको रिपोर्टमा भनिएको थियो कि डेलिभरीमा सयौं बमहरू समावेश थिए, जसमा बंकर बस्टरहरू पनि थिए। गत वर्ष गोलीबारी आदानप्रदानको क्रममा इरानी हवाई प्रतिरक्षा जियोनिस्ट हवाई हमलाबाट क्षतिग्रस्त भएको थियो, जियोनिस्ट अधिकारीहरूले त्यतिबेला भनेका थिए। गत हप्ताको आक्रमण सुरु भएपछि, जियोनिस्ट निकायले इरानको जमिनमा रहेका मोसाद कमाण्डोहरूले इरानको विमान विरोधी प्रणालीहरू नष्ट गरेको बताएको थियो।
जियोनिस्ट वायु सर्वोच्चताको बावजुद, जियोनिस्ट अधिकारीहरूले स्वीकार गरेका छन् कि इरानको आणविक कार्यक्रम जियोनिस्ट सेनाद्वारा पूर्ण रूपमा असक्षम पार्न सकिँदैन, जसले यसको पूर्ण विनाशबाट कम हुने लक्ष्यहरूलाई जोड दिन्छ। एक पूर्व वरिष्ठ जियोनिस्ट सुरक्षा अधिकारीले रोयटर्सलाई बताए कि इरानको सबैभन्दा गहिरो रूपमा गाडिएको सुविधा, फोर्डो संवर्धन प्लान्टलाई क्षति पुर्याउन अमेरिकी सैन्य समर्थन आवश्यक भए पनि, जियोनिस्ट निकायले आक्रमणमा वाशिंगटनको सामेल हुने कुरामा भरोसा गरिरहेको थिएन।
जियोनिस्ट निकायले भनेको छ कि यसले आजसम्म तेहरानको दक्षिणमा पहाड मुनि निर्मित फोर्डोलाई लक्षित गरेको छैन, बरु नातान्ज र इस्फहानमा रहेका प्रतिष्ठानहरूलाई मात्र लक्षित गरेको छ। जे भए पनि, पूर्व अधिकारीले भने कि यहूदी संस्थाले इरानको आणविक कार्यक्रममा पहिले नै पर्याप्त अर्थपूर्ण क्षति पुर्याइसकेको छ, नाम उल्लेख गर्न अस्वीकार गर्दै संवेदनशील मामिलाहरूको बारेमा स्वतन्त्र रूपमा बोल्न सकोस्। यदि द्वन्द्व समाप्त भएपछि इरानले अवशिष्ट युरेनियम संवर्धन क्षमता कायम राख्यो तर जनता र सुविधाहरूसँग यसको बारेमा चिन्ताजनक केही गर्न सकेन भने, यो एक प्रमुख उपलब्धि हुनेछ, अधिकारीले थपे।
ट्रम्पले बारम्बार भनेका छन् कि इरानले आफ्नो संवर्धन कार्यक्रममा कडा प्रतिबन्धहरूमा सहमति जनाएर युद्ध समाप्त गर्न सक्छ। वाशिंगटन-आधारित रणनीतिक र अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययन केन्द्रकी एमिली हार्डिंगले भनिन् कि परम्परागत बुद्धिले यहूदी संस्थाले इरानको आणविक कार्यक्रमको सबैभन्दा गहिरो गाडिएका भागहरूलाई पूर्ण रूपमा हटाउन सक्दैन। “तर (यहूदी संस्था) ले दृढतापूर्वक संकेत गरेको छ कि यसको परम्परागत बुद्धिले सुझाव दिने भन्दा बढी क्षमता छ। उदाहरणका लागि, लक्ष्यमाथि स्वतन्त्र रूपमा सञ्चालन गर्ने क्षमताले धेरै उडानहरूको लागि अनुमति दिन्छ जसले धेरै क्षति पुर्याउन सक्छ,” उनले भनिन्। — रोयटर्स
