Friday 18th July 2025

अन्वेषकहरूले मंगल ग्रहको म्याग्नेटोशीथमा जेट स्ट्रिमहरू पत्ता लगाए


उमिया विश्वविद्यालय र किरुनाको स्वीडिश इन्स्टिच्युट अफ स्पेस फिजिक्सको अनुसन्धान टोलीले नासाको MAVEN अन्तरिक्ष यानले संकलन गरेको डाटा प्रयोग गरेर मंगल ग्रहको म्याग्नेटोशीथमा जेट स्ट्रिमहरू पत्ता लगाएको छ। पृथ्वी बाहेक अरु कुनै ग्रहको चुम्बकको शीथमा यस्तो जेट भेटिएको यो पहिलो पटक हो । जुन नतिजा जर्नल साइन्स एडभान्सेस मा प्रकाशित छ।

म्याग्नेटोशीथ जेट भनेको म्याग्नेटोशीथमा बग्ने प्लाज्माको गुच्छा हो। यो यसको वरपरको भन्दा छिटो वा सघन भएकोले छुट्याइन्छ, कहिलेकाहीँ छिटो र घना दुवै। म्याग्नेटोसिथ अन्तरिक्षको भाग हो जहाँ सौर्य हावा ग्रह वरिपरि प्रवाह गर्न बाध्य हुन्छ।

यस अध्ययनको नेतृत्व गर्ने उमिया युनिभर्सिटीका एसोसिएट प्रोफेसर हर्बर्ट गुनेल भन्छन्, “मग्नेटोसिथमा जेट स्ट्रिमहरू २५ वर्षदेखि पृथ्वीको नजिकै देखिँदै आएको छ र हामी साँच्चै उत्सुक थियौं कि तिनीहरू अन्यत्र फेला पर्न सक्छन्।” नासाको MAVEN अन्तरिक्ष यान मंगल ग्रहको वायुमण्डल र सौर्य वायुसँगको अन्तरक्रियाको अध्ययन गर्न सन् २०१४ देखि मंगल ग्रहको परिक्रमा गरिरहेको छ।

“MAVEN भन्दा पहिले, पृथ्वीको वरिपरि मात्र हामीसँग जेटहरू पत्ता लगाउन पर्याप्त छिटो उपकरणहरू भएका उपग्रहहरू थिए। तर यो स्पष्ट थिएन कि हामीले तिनीहरूलाई मंगल ग्रहमा भेट्टाउनेछौं, किनकि त्यहाँ दुई ग्रहहरू बीच महत्त्वपूर्ण भिन्नताहरू छन्। उदाहरणका लागि, मंगल ग्रह पृथ्वी भन्दा सानो छ। र विश्वव्यापी चुम्बकीय क्षेत्रको अभाव छ, त्यसैले मंगल ग्रहमा चुम्बकीय ग्रह पृथ्वीको तुलनामा धेरै सानो छ। यी भिन्नताहरूको बावजुद, हामी अब जान्दछौं कि मंगल ग्रहमा म्याग्नेटोशीथ जेटहरू पनि छन्,” हर्बर्ट गुनेल भन्छन्।

“हामीले पहिले नै देखेका छौं कि म्याग्नेटोसिथ जेटहरूले तरंगहरू उत्पन्न गर्छन् र तिनीहरू सम्पूर्ण म्याग्नेटोसिथबाट र अझ बलियो चुम्बकीय क्षेत्रहरूको क्षेत्रमा जान सक्छन्। हामीले भर्खरै पत्ता लगाएका छौं कि तिनीहरू मंगल ग्रहमा अवस्थित छन्, र यो बारे थप जान्न रोमाञ्चक हुनेछ। उनीहरू र मंगल ग्रह र सौर्य वायुको बीचको अन्तरक्रियामा उनीहरूले खेल्ने भूमिका ब्रमाण्ड को खोजका लागि धेरै उपयोगी र महत्वपूण हुने छ ।”


सम्बन्धित शीर्षकहरु

पाकिस्तानका पूर्व प्रधानमन्त्री इमरान खानले बुधबार (जुलाई १६) आफ्नो पार्टीका सदस्यहरूलाई पाकिस्तानी सेना प्रमुख असीम मुनीरलाई जेलमा केही भएमा जवाफदेही…

अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले सिरियाको राजधानी दमास्कसमा इजरायलले हालै गरेको आक्रमणको बारेमा वासिङ्टन "धेरै चिन्तित" रहेको बताएका छन्, किनकि युद्धविराम…

सुशिल बस्याल "राष्ट्रप्रेमी" -साउने सङ्क्रान्तिको सम्पूर्णमा हार्दिक मंगलमय शुभकामना। साउने सङ्क्रान्ति पर्व प्रायः सबै नेपालीका लागि विशेष महत्त्वको चाड हो।…

प्रतिकृयाहरू
...