तोयानाथ उपेक्षित, दाहाल,
रबि लामिछानेको मुद्धामा जे फैसला हुन हुदैनथ्यो भन्ने सदासयताका विरुद्ध जे भयो त्यसलाई सवैले आ आफ्नै तरिकाले हेरेका छन । अदालतमा चांग लागेका सवै मुद्धा पन्छाएर फास्ट ट्रयाकमा फैसला सुनाउदै रविको मन्त्री, सांसद र सभापति पद चट पार्ने बदनियतमा अदालत थियो भन्ने आरोप लाई अदालतले गंभिरतापूर्वक लिएको छ की छैन ? अदालतको फैसला मान्नै पर्ने बाध्यताका अगाडी सवै नतमस्तक भएका हुन चित्त कसैलाई बुझेको छैन । जे भए पनि अब उक्त फैसला एउटा नजिर बन्यो भन्ने हो । सोहि प्रकृतिका दोहरो नागरिकता लिनेहरु का सन्र्दभमा कसैका विरुद्धमा उजुरी परे ती मुद्धाहरु पनि त्यसरी नै फास्ट ट्रयाकमा अघि बढछन बढदैनन हेर्ने कुरा छ र त्यहि नजिरमा टेकेर फैसला हुन्छन हुदैन सवैको मनमा प्रश्नहरु छन ।
एउटा समाचार आएको छ उनै व्याक्तिद्धारा अर्को उजुरी अदालतमा परेको छ । उजुरीमा पूर्व परराष्ट्र मन्त्री नारायण खड्कासहित उच्च पदस्थ १२ जनाको नेपाली नागरिकता र पिआर तथा ग्रिनकार्डको छानबिन गर्न माग गरिएको छ । त्यसरी छानविनको माग गरिएको रिटमा राजेन्द्र महतो, सरिता गिरी, सुजाता कोइराला, अनुराधा कोइराला, रेणु दाहाल पाठक, गंगा दाहाल प्रधान, परमानन्द झा, देवेन्द्रराज कँडेल, डा. स्वर्णिम वाग्ले, डा. मीनेन्द्र रिजाल र दिलेन्द्रप्रसाद बडूको दोहोरो नागरिकता रहेको उजुरीमा दाबी गरिएको छ ।
जब अदालतले यस्तो फैसला गर्दछ तब सोहि प्रकृतीका दोहरो नागरिकता बोक्ने लाखौ नेपालीहरु को विषयमा अब के गर्ने भनेर संसदले बहस चलाउनु पर्ने हो की होईन ? तर यतिका दिन वितिसक्दा समेत संसदको विजनेश बनि रहेको छैन ।
उक्त मुद्धा रवि लाई साईजमा राख्न र रास्वपा लाई ध्वस्त बनाउने उद्देश्यले मात्र ल्याएको हो भने संसदको मौनता स्वभाविक हो । लाखौ नेपालीले अष्ट्रेलियाको नागरिकता लिएका छन । उनीहरुले उतै घरबार जोडेका छन र नेपालमा भएको आफ्नो सम्पती पनि मासिसकेका छैनन । यसरी नै बेलायत, अमेरिका र युरोपका कयौ देशमा नेपालीहरु स्थायी बसोबास गर्दछन । छिमेकी मुलुक भारतमा बसोबास गर्ने कयौ हजारको संख्यामा छन । प्राय विदेशमा बस्ने ८० प्रतिशत नेपालीहरुसँग दोहरो नागरिकता छ । उनीहरुको यहाँ रहेको सम्पतीमा पुरानै नागरिकताले कारोबार चलिरहेको छ । कसैले प्रश्न उठाएको छैन । अदालतको फैसला उनीहरुलाई नलाग्ने होर ? लाग्छ भने यो कति गंभिर कुरा छ । कयौको हक खोसिन्छ । कयौले कि त विदेश रोज्नु पर्ने कि त विदेश त्याग्न पर्ने अवस्था आउछ । यति संबेदनशिल विषयमा किन सरकार गंभिर बन्दैन ?
अहिले उनै व्याक्ति जसले रवि लाई मुद्धा हाल्यो उसले थप १२ जना विरुद्ध मुद्धा हालेका छन । अब हेर्नु यो छ यसलाई अदालती सक्रियता कसरी बढ्छ ? यति बढेन भने सवैले बुझ्ने कुरा प्रष्ट छ सवैको आँखाको कशिंगर रवि मात्रै हो । देश पुरै सेटिंग मा चलेको कुराको प्रमाण पुष्टि गर्ने यो दोश्रो मुद्धा लाई सवैले सुक्ष्म ढंगले नियाल्न जरुरी छ ।